E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Enfeksiyon hastalıklarına daha çok yakalandığımız kış aylarında vitamin ihtiyacımız daha çok artar. Zengin vitamin ve mineral kaynağı olan kış sebzeleri de, bağışıklık sistemimizi güçlendirip, bizi hastalıklara karşı korur.

Havaların giderek soğuduğu, mevsimin kışa döndüğü bugünlerde, tezgahlar kış sebzeleriyle doldu. Birbirinden farklı özellikleriyle ıspanaktan lahanaya, havuçtan kerevize, karnabahardan pırasaya pek çok kış sebzesi çoktan sofralarımızdaki yerini almaya başladı.



Aslında her mevsim insanlar için. Her mevsimin yetiştirdiği sebze ve meyveler, biz insanların sağlığını belirliyor. Yeter ki bunu görelim ve sadece mevsimin meyve ve sebzeleriyle beslenelim! Yaz mevsiminde yaz sebze ve meyvelerini, kış aylarında ise kış sebze ve meyveleriyle beslenerek, bağışıklık sistemimizi güçlendirip, hastalıklardan korunalım.



Kış aylarının en büyük özelliği, enfeksiyon hastalıklarının daha çok artması ve havanın soğuk olması nedeniyle kapalı mekanları tercih ettiğimiz için bu hastalıkları daha çok bulaştırmamızdır. Bu nedenle metabolizmamızın vitamin ihtiyacı kış aylarında daha çok artar. Kış sebze ve meyveleri de sanki bunu biliyormuşçasına daha çok vitamin ve mineral içerir.





Kış sebzelerinde bulunan vitamin, antioksidan ve izoflofonlar hastalıklara karşı metabolizmanın güçlenmesini sağlar. Bağışıklık sisteminde etkili en önemli vitaminlerden birisi C vitaminidir. Kış sebzelerinde yoğun olarak bulunan C vitamini, suda eriyen ve vücutta depolanmayan bir vitamin olarak düzenli alınmalıdır. Özellikle yoğun egzersiz yapanlarla, sigara içenler, hastalıklara yakalanmamak için daha çok C vitamini tüketmelidir. C vitamini eksikliği ayrıca; diş etlerinde kanama, yorgunluk ve halsizlik oluşturur. En iyi C vitamini kaynakları: turunçgiller, kivi, kuşburnu, biber ve yeşil yapraklı sebzelerdir.


Kış sebzeleri zengin posa içerir

Kış sebze ve meyveleri posa açısından oldukça zengindir. Posa vücuttan zararlı maddelerin kolayca atılmasını sağlar. Zararlı maddelerin bağırsak çeperine temasını engelleyen posa, bu özelliğiyle kansere karşı da koruyucudur. Ayrıca diyabet hastalarında kan şekerini dengeleyen, midede suyla birlikte hacim oluşturduğu için acıktırmayı geciktiren posa, kilo kontrolünde de son derece önemlidir. Posanın bir başka faydası da, kan yağlarının yükselmesini önleyip, kişiyi kalp hastalıklarına karşı korumasıdır.


Hangi sebze, ne işe yarar?

Brokoli: Vitamin ve mineral deposu olan brokoli, kalsiyum açısından zengin, lif oranı yüksek, C vitamini deposu olup, kansere karşı koruyucu etkisi yüksek bir sebzedir.


Kereviz: Antioksidan olup, sindirim sistemini rahatlatıcı bir etkiye sahiptir. Kerevize özel kokusunu veren fitalid adlı madde, kandaki stres hormonunu azaltır, böylece hem damarların gevşemesini sağlar, hem de kolesterolü düşürür.


Lahana: En iyi toksin atıcılardan birisi olan beyaz lahana, içerdiği antioksidanlar sayesinde bağırsak kanserine karşı koruyucu bir özelliğe sahiptir. Düşük kalorili, A, B ve C vitaminleri açısından zengin, bol posa içeren lahananın ayrıca tohumları da idrar söktürmeye yardımcı olur.


Karnabahar: Karnabahar hem enfeksiyonlara karşı etkin, hem de antibakteriyel birçok madde içerir. Özellikle kronikleşmiş idrar yolları enfeksiyonlarında bilinen en iyi sebzedir. İçerdiği bol miktardaki fosfor, osteoporozu önleyici ve kemik oluşumunu destekleyici bir etkiye sahiptir.


Pırasa: Potasyum, kalsiyum, demir ve fosfor bakımından oldukça zengin olan pırasa, C, B1, B2 ve A vitamini içeriği yüksek bir sebzedir. Böbrek taşlarının oluşumunu engelleyici maddelere sahip olan pırasa, içerdiği posa sayesinde kabızlıkta da kullanılır.


Ispanak: A ve C vitaminleri açısından zengin olan ıspanak, çok değerli bir besindir. Mide, karaciğer ve pankreas salgılarını uyarır. Ispanakta demir dışında, magnezyum, fosfor, iyot, potasyum ve sodyum bulunur.


Havuç: A vitaminin ön maddesi olan karotenleri içerir. Bu maddelerin aktif hale geçmesi için, havuç salatasının mutlaka zeytinyağı ile tüketilmesi gerekir.


4 mevsim sağlık

Yukarıda sayılan sebzelerin yanında, bazı sebzeler de 4 mevsim sofralarımızda yer alır. Hemen her bölge ve farklı iklim koşullarında yetişen bu sebze ve meyveler, 4 mevsim boyunca sağlığımızı korur.


Sarımsak: Yüksek tansiyon riskini azaltır. İyi bir antioksidan olan sarımsak, bağışıklık sistemini de güçlendirir.


Maydanoz: Çok iyi bir C vitamini deposudur. Bununla birlikte maydanozun faydaları saymakla bitmez. Örneğin kanda iyi bir demir deposudur, böbrekleri temizler, kan şekerini düzenler ve doğal bir östrojen kaynağıdır. Aynı zamanda antioksidan özelliği taşıyan maydanoz, kansere karşı da koruyucudur.


Kırmızı biber: Karotenoidler, flavonoidler, esans yağları ve bol C vitamini içeren kırmızı biber, yüksek tansiyonu ve kolesterolü düşürür.

Beslenme ve diyet uzmanı
Aydan Atasoy