E-posta 14.05.2010'de eklendi.

Solar lentigo” adı verilen güneş lekeleri deride doğal güneş ışığına ya da solaryuma maruz kalan bölgelerde tek ya da çok sayıda yuvarlak kahverenkli lekeler şeklinde görülür. Çapları bir milimetreden bir kaç santimetreye kadar değişiklik gösterir.

Hastaların çoğu erişkin yaştadır. özellikle açık tenli, kolay güneş yanığı gelişen, zor bronzlaşan ya da hiç bronzlaşamayan, ve güneşte aşırı kalan bireylerde ortaya çıkar. Güneş lekeleri çillerle karıştırılmamalıdır. Çillenmeler genellikle yüzün orta kısmında yerleşme eğilimi gösteren kalıtsal bir özelliktir. Çocukluk çağında ve genç erişkin yaşta ortaya çıkarlar. Çoğunlukla açık tenli, kızıl saçlı bireylerde gözlenir. Güneş lekelerinden farklı olarak, güneş ışınlarıyla koyulaşır ve göze çarpmayanlar belirginleşir, güneşsiz mevsimlerde renk açılır ve yok olmuş hissi verebilir. Güneşten korunma ve yüksek faktörlü güneş koruyucuları koyulaşmasını engellediğinden, estetik anlamda fayda sağlarlar.



Daha çok kimlerde görülür?

Açık tenli, açık renk gözlü, güneşte bronzlaşamayan kişiler (Deri fototipi 1 olanlar) ve deri fototipi 2-3 olanlar, daha büyük risk altındadır. Bunun yanında deri fototipi 4 ve 5 olan esmer bireylerde de nadiren gözlenebilir.

Önüne geçmek mümkün müdür?

Çocukluktan itibaren güneşten korunma bilincinin gelişmesiyle bu mümkündür. Hiçbir zaman soyulacak, aşırı derecede kızaracak şekilde yanmamaya dikkat etmek gerekir. Bronzlaşmanın bir deri hasarı olduğu unutulmamalıdır. 11.00-16.00 saatleri arasında güneşte kalınmamalı, kıyafetler ve geniş kenarlı şapka ile korunmanın yanında güneşe çıkmadan 20-30 dakika önce geniş spektrumlu bir güneş koruyucu kullanılmalıdır.

Güneş lekelerinin vücuda herhangi bir zararı var mı?

Güneş lekeleri güneşin ciltte yarattığı hasarın boyutunu gösterdiğinden çok önemlidir. Bireyde bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve malign melanom adı verilen deri kanserlerinin gelişimi açısından bir risk faktörüdür.

Ayrıca güneş lekeleri “lentigo maligna” adı verilen deri kanseri ile karıştırılabileceğinden bu ikisinin ayırt edilmesi önemlidir. Lentigo maligna erken dönemde basit güneş lekelerini taklit edebileceği gibi eski bir güneş lekesi zemininde de ortaya çıkabilir. Bireyin diğer güneş lekelerine benzemeyen, ya da zaman içinde genişleyen, koyulaşan güneş lekeleri yakından takip edilmeli ve gerekirse biyopsi alınmalıdır.

Nasıl tedavi edilir?

Eğer güneş lekeleri estetik bir problem oluşturuyorsa tedavi planlanabilir. Güneş lekelerinin tedavisinde, tıbbi ve kozmetik renk açıcı preparatların pek etkisi olmamaktadır. Kriyoterapi ve lazer tedavileri denenebilir. Ancak tedavi uygulansa dahi, güneş lekelerinin tekrarlayabileceği ya da yenilerinin çıkabileceğini göz ardı etmemek ve mutlaka güneşin zararlı etkilerinden korunmak gerekir.

Anadolu Sağlık Merkezi Deri Hastalıkları Uzmanı Dr. Sadiye Kuş