E-posta 23.03.2020'de eklendi.

İlk kez Çin’de ortaya çıkan koronavirüs (coranavirus), yüksek ateş ve nefes darlığı ile kendini gösteriyor. Covid-19 (ilk adıyla 2019-nCOV) hastalığı olarak adlandırılan ve bulaşıcı olan koronavirüsten korunmanın ilk önlemi: Hasta kişilerle temastan kaçınmak ve elleri yıkamak.



Koronavirüs hakkında bilmeniz gerekenler
Çin’de ortaya çıkan ve zatürre gibi sonuçlar doğuran yeni tip koronavirüs, Coronaviridae virüs ailesi içinde yer alır. Zarflı ve tek sarmallı RNA virüsleridir. Alfa, Beta, Gama ve Delta Coronavirüsler olarak başlıca dört türde sınıflandırılırlar. İnsan, yarasa, domuz, kedi, köpek, kemirgen ve kanatlılarda bulunurlar (evcil ve yabani hayvanlarda).


SARS ve MERS’e benziyor mu?
Hastalığa neden olan koronavirüs, SARS (ağır akut solunum yolu yetersizliği-2002) ve MERS (Ortadoğu solunum sendromu-2012) gibi koronavirüs ailesindendir. Koronavirüse Covid-19 (Kovid-19) adı verilmiştir. Covid-19 genomunun SARS koronavirüsü ile yüzde 70 benzerlik gösterdiği belirtilmiştir.



Koronavirüs nasıl bulaşır?
Koronavirüsler insanlar arasında hastalık yapabilen, bazı hayvan türlerinde (kedi, deve, yarasa) tespit edilebilen geniş bir virüs ailesidir. Hayvanlar arasında dolaşan koronavirüsler, zaman içinde değişim göstererek insana bulaşma yeteneği kazanabilirler ve böylelikle insan olguları görülmeye başlanır. Ancak bu virüslerin insanlar açısından tehdit oluşturması, insandan insana bulaşma yeteneği kazanmalarından sonra söz konusu olur. Covid-19, Çin’in Wuhan şehrinde canlı hayvan marketini ziyaret edenlerde ortaya çıkmış, insandan insana bulaşma yeteneği de kazanmış olan bir virüstür.

Koronavirüs belirtileri nelerdir?
Hastalık, 2-14 gün süren bir kuluçka süresinden sonra birden başlayan yüksek ateş (39 derece), öksürük ve nefes darlığı ile karakterlidir. Bazı hastalarda boğaz ağrısı ve burun akıntısının da olduğu görülmüştür. Hastalık genellikle orta-ağır bir klinik seyir gösterir. Ağır hastalanan ve ölen kişilerin büyük kısmı ileri yaştaki (>65yaş) altta yatan hastalıkları (akciğer hastalıkları, organ yetmezlikleri, kanser, diyabet, bağışıklık baskılayan hastalıklar) olan kişilerden oluşur. Genç sağlıklı erişkinlerde hastalık nispeten hafif seyreder.

Koronavirüs nasıl tedavi edilir?
Bugün için koronavirüslere etkili olduğu gösterilmiş ilaç yoktur. Bu nedenle hastalara şikayetlerini azaltacak ve varsa bozulan organ fonksiyonlarını destekleyecek tedaviler verilir. Ülkemizde yakın dönemde Çin’e bizzat ziyarette bulunmuş olan veya seyahat etmiş biriyle yakın teması olan kişiler, ateş, öksürük, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olursa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Koronavirüsten korunma için…
Hastalıktan korunmak için bir aşı söz konusu değildir. Bu nedenle korunmada şimdilik en etkili yöntem virüsle (hasta kişilerle) temas etmekten kaçınmaktır. Solunum yolu enfeksiyonu yapan çok sayıda virüsün (grip, nezle vürüsleri vb.) insanlar arasında dolaşmakta olduğu kış aylarında sadece Covid-19'dan değil, diğer tüm solunum virüslerinden korunmak için el temizliğine dikkat edilmesi, temiz olmayan ellerin göz, ağız ve buruna götürülmemesi çok önemlidir. Hamilelerin de el temizliğine dikkat etmesi ve hasta kişilerle temastan kaçınması gerekir.