İster Kore usulü ister Türk usulü turşu nasıl ortaya çıktı?

Turşu yapımının en az 4000 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu biliyor muydunuz?

Mezopatamya da Babil ve Sümerler yiyecekleri uzun süre nasıl saklayabiliriz sorusu ile yola çıkarak yiyecekleri tuzlu asitli sular içinde saklamaya başlamışlardır.

Antik Çin: M.Ö. 2000’lerde lahana ve diğer sebzeleri fermente ederek saklama yaygındı.

Antik Mısır: M.Ö. 2000 civarında sebzeler ve hatta bazı et ürünleri turşulanmıştır.

Antik Yunan ve Roma: M.Ö. 3. yüzyıldan itibaren zeytin, soğan, hıyar gibi ürünleri turşulamak çok yaygındı.

Neden turşu ortaya çıktı?

Buzdolabı olmadığı dönemlerde yiyecekleri aylarca saklamak için

Uzun yolculuklarda ve savaşlarda yiyecek taşımak için

Besin değerini korumak ve lezzet katmak için tercih edilen bir yol olmuştur.

Kısacası

Turşu yapımı ilk olarak M.Ö. 2000’lerden önce Mezopotamya ve Orta Asya uygarlıklarında ortaya çıkmıştır ve daha sonra tüm dünyaya yayılmıştır.
Osmanlı Sarayında Turşu Tüketimi Nasıl Başladı?
Turşu, Osmanlı’ya İslam dünyasından ve Orta Asya Türk kültüründen geçmiş bir gelenektir. Türklerin Orta Asya’dan beri sebzeleri tuzlu su ve sirke içinde sakladığı bilinir. Osmanlı sarayına geliş ise özellikle 13–14. yüzyıllarda, Beylikler Dönemi’nden itibaren olmuştur.

Sarayda turşu tüketiminin başlangıcı

Osmanlı Saray Mutfağı'nda turşu üretildiğine dair ilk kayıtlar Fatih Sultan Mehmet dönemine (1451–1481) ait mutfak masraf defterlerinde görülür.

Bu kayıtlarda salatalık, lahana, patlıcan, sarımsak, erik ve lahana turşuları için alınan tuz, sirke ve kap malzemeleri geçer.

Saray mutfağında turşu yapan özel görevliler bile vardı: “Turşucubaşı” ve ona bağlı çalışanlar.

Dolayısıyla turşu, Osmanlı’da kuruluş döneminden itibaren vardı ve sarayda bir “lüks” değil, mutfak düzeninin doğal parçasıydı.

Osmanlı Sarayında İlk Turşuyu Kim Yemiş Olabilir?
Tarihî kayıtlar, bir kişinin adını “ilk turşu yiyen” olarak yazmaz. Ancak şu iki güçlü ihtimal vardır:

Osman Gazi ve Beylik Dönemi Mensupları

Osmanlı Beyliği 1299’da kurulduğunda Türkler zaten Orta Asya’dan beri turşu (basılmış sebzeler) tüketiyordu.

Osman Gazi ve çevresinin bu geleneği devam ettirmesi yüksek ihtimaldir.

Ancak elimizde doğrudan belge olmadığından kesin kişi adı verilemez.

Saray Kayıtlarına Göre: Fatih Sultan Mehmet Dönemi

Elimizde turşu tüketildiğini net şekilde gösteren en eski saray defterleri Fatih dönemine aittir.

Bu yüzden tarihçiler, saray mutfağında düzenli turşu tüketiminin kesin olarak Fatih döneminde başladığını kabul eder.

Yani → Osmanlı sarayında turşu tükettiği kayıtla sabit olan ilk hükümdar:
Fatih Sultan Mehmet kabul edilir.

Osmanlı Sarayında Turşu Kültürü Nasıldı?
Yemeklerin yanında mutlaka turşu olurdu
Özellikle kış aylarında turşu, sarayın temel “meze” ve “yan yemek”lerinden biriydi.
30’dan fazla çeşit turşu yapılıyordu

Lahana
Salatalık
Patlıcan
Erik
Kavun
Karpuz kabuğu
Bamya
Hünnap
Çağla
Sarımsak
Frenk üzümü

Evliya Çelebi, saray ve İstanbul turşucularının 50’den fazla çeşit yaptığını yazar.
Turşucubaşı önemli bir görevdi
Sarayda turşu yapımı için özel ustalar olurdu ve kiler kâtibine bağlı çalışırlardı.

Kanuni döneminde turşular fıçı fıçı hazırlanırdı
Topkapı mutfağında her yıl yüzlerce okka sebzeden turşu kurulduğu kayıt altına alınmıştı.

Osmanlı’da turşu kültürü kuruluştan beri vardı, ancak saray kayıtlarında ilk net iz Fatih Sultan Mehmet döneminde görülür.

Beslenme ve Yaşam Haberleri

İster Kore usulü ister Türk usulü turşu nasıl ortaya çıktı?

Turşu yapımının en az 4000 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu biliyor muydunuz? Mezopatamya da Babil ve Sümerler yiyecekleri uzun süre nasıl saklayabiliriz sorusu ile yola çıkarak yiyecekleri tuzlu

Ekşi mayalı ekmek nedir? Fermantasyon nedir?

Ekşi mayalı ekmek nedir? un ve suyla oluşturulmuş ekşi mayanın fermente edildiği ekmeğe ekşi mayalı ekmek denir. Ekşi mayalı ekmek zeytinli,tam buğdaylı siyezli gibi çeşitleri olabilir. Glise

Ekşi maya geçmişten günümüze teknikleri süper ipuçları

Önce ekşi maya nedir ? Bu sorunun cevabı unun doğal olarak içinde bulunan ekmek mayasının ve ortamda bulunan laktik asitlerin suyun yardımı ve ortam sıcaklığının etkisi ile birlikte aktive olan

Glütensiz yaşa sağlıklı kal

Günümüzde glütensiz beslenmeye geçen kişilerin gittikçe sayısı artmaktadır.Glüten sindirim zorlaştıran bir proteindir. Glütensiz unlu mamüller popülerleşerek arta bir trend olarak önümüze çıkmaktad

Evde Yoğurt Yapmanın Sırrı: Doğal, Taş Gibi Tutan Lezzet

Evde yapılan yoğurt, hem sağlıklı hem de güvenilir olmasıyla son yıllarda yeniden mutfakların gözdesi haline geldi. Marketlerde satılan hazır yoğurtlar pratik olsa da, evde yapılan yoğurdun tadı v

Marine Edilmiş Tavuk Göğsü: Yumuşacık ve Lezzetli Bir Sır

Tavuk göğsü, sağlıklı ve yağsız yapısıyla mutfakların vazgeçilmez protein kaynağıdır. Ancak çoğu zaman kuru veya sert pişirme hataları yüzünden tadını tam alamayız. İşte bu noktada devreye mutfakl

Sevilma Zeytin Bahçesi Türkiye’nin ilk Slow Food Çiftliği oldu

Doğayla uyumlu tarımsal üretim için küresel ölçekte örnek teşkil eden Sevilma Zeytin Bahçesi, Türkiye’nin ilk Slow Food Çiftliği olarak tescillendi. Seferihisar Orhanlı köyündeki Sevilma Zeytin Bahçe

AI sizce en çok hangi yemeği yemek istiyor?

Siz şaşıracak mısınız bilmiyoruz ama muhtemelen tat hissim olsaydı mantıyı seçeceğini söyleyen AI oldukça insansı bir yaklaşım sergiliyor. Mantı gerçekten bir emek işi ,sevdiklerimize verdiğimiz k

Civanperçemi (Achillea millefolium)

Civanperçemi, şifalı bir bitkidir ve tarih boyunca kan durdurucu, yara iyileştirici ve mikrop önleyici etkileriyle kullanılmıştır. Yaprakları ve çiçekleri sindirim sistemi için iyi bir toniktir.Spa

Marketlerdeki sebze ve meyvelerde ilaç tehlikesi

Marketlerde satılan sebze ve meyvelerin tarım ilacı (pestisit) kalıntısı taşıyıp taşımadığını gözle veya basit yöntemlerle tam olarak anlamak mümkün değildir. Ancak bazı ipuçları ve korunma yolları va