E-posta 15.10.2009'de eklendi.

7'den 70'e herkeste görülebilen baş dönmesi birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkıyor. Görme bozuklukları, iç kulaktan kaynaklanan problemler, ruhsal bozukluklar ve hatta beyin tümörleri baş dönmesinin sebepleri arasında yer alıyor.

Baş dönmesi ve dengesizlik hissi, tüm dünyada ağrıdan sonra, en sık doktora danışılan ikinci şikayet. Hayatı boyunca başı hiç dönmemiş birisine rastlamak pek kolay değil. Baş dönmesi birkaç saniyelik bir his olabileceği gibi aylarca hatta yıllarca zaman zaman meydana gelen ataklar şeklinde seyredebiliyor. Acıbadem Hastanesi Kozyatağı ve “Kriton Curi Parkı Gönüllüleri” işbirliğiyle gerçekleştirilen “Baş Dönmesi” söyleşisinde konuşan Acıbadem Hastanesi Kozyatağı Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Alev Üneri, “Önemsiz kabul edilen baş dönmesi ciddi hastalıkların habercisi olabiliyor. Kadınlarda ve 30 - 50 yaş grubunda daha çok görülen bu hastalıkta teşhisin doğru konulabilmesi tedavi açısından büyük önem taşır.” diyor.



Baş dönmesi nedir?

Baş dönmesini, “kişinin vücuduyla dünya arasındaki algısının bozulması” olarak tanımlamak mümkün. Doç. Dr. Üneri “Baş dönmesi kişinin yaşadığı bir hareket illüzyonudur.” diyerek şunları söylüyor: “ Bazı baş dönmelerinde kişi etrafının ya da kendisinin hareket ettiğini görürken; duvarlar, eşyalar dairesel olarak döner veya aşağıdan yukarıya kayar, bazen de etrafın değil kendisinin hareket etmekte olduğunu hissedebilir. Bazen bu hareket o kadar kuvvetli ve hızlı hissedilir ki hasta gözünü açamaz ve ayakta durmakta güçlük çeker. Bu görüntü yanılgısının sebebi gözlerde nistagmus denilen istemsiz (refleks) hareketlerdir. Bir baş dönmesi atağı birkaç saniye sürebileceği gibi saatlerce, ya da hafifleyerek günlerce, aylarca sürebilir, bazen de belli aralıklarla tekrarlar.”

Baş Dönmesi Tipleri

Vertigo ve Dizziness olarak baş dönmesi ikiye ayrılıyor. Vertigo tipi baş dönmesi birçok kişide rastlanabiliyor. Hasta gözünü açtığı zaman etrafındaki objelerin kaydığını görüyor. Doç. Dr. Üneri bu tip baş dönmesi şöyle tarif ediyor: “ Nasıl ki çocuklukta oynarken etrafımızda birkaç kez döndükten sonra durup gözümüzü açtığımızda etrafın kaydığını görürdük. Hasta da bunu görüyor.” Dizziness ise çok farklı seyrediyor. Bu tipte hasta tam bir dönme hareketi hissetmiyor, daha çok bir sarhoşluk hissinden, sersemlikten ve buna benzer başka bir rahatsızlık hissinden bahsediyor. Doç. Dr. Üneri “Bazen de baş dönmesi, dengesizlik hissi, bulutların üstünde yürüyormuş hissi, ya da yürürken bir tarafa çekilme veya aniden itilme şeklinde, dengesizlik şeklinde tarif edilir.” diyor.

Stres tetikliyor

Baş dönmesinin nedenleri periferik ve santral olarak ikiye ayrılıyor. Santral nedenler, santral sinir sistemini oluşturan MS gibi nörolojik hastalıklardan kaynaklanıyor. Periferik nedenler ise baş dönmelerinin yüzde 80'ini oluşturuyor. Periferik baş dönmeleri migren, kronik orta kulak hastalıkları, ameliyat ve travmalara bağlı oluşuyor. Doç. Dr. Üneri stresin de baş dönmesinde etken olduğunu belirterek şunları söylüyor: “ Stres, tek başına baş döndüren bir faktör olmamasına rağmen, mevcut rahatsızlıkların, kendisini daha şiddetli bir şekilde hissettirmesine yol açıyor. Ayrıca baş dönmesi ya da kronik dengesizlik problemi olanlarda bu hastalığın yanında psikosomatik şikayetler de oluşmaya başlıyor. Zamanla stres dengesizliği, dengesizlik de stresi arttırıyor ve tam bir kısır döngü oluşuyor."

Tanı ve tedavi

Baş dönmesi tanısı çok zor konan hastalıklardan biri. Doç. Dr. Üneri “Acıbadem Hastanesi Kozyatağı’nda yer alan Baş Dönmesi ve Denge Kliniği ile hastalığın tanısı ve tedavisinde başarılı sonuçlar alınıyor” diyerek tetkikler konusunda şunları söylüyor: “ Hastanın hikayesinden problemin periferik mi, santral mı olduğunu ayırt etmeye çalışıyoruz. Daha sonra nöro-otolojik muayene yapılır. Muayenenin ardından odyolojik inceleme, ENG ve VNG gibi iç kulak fonksiyonlarını ölçtüğümüz tetkiklere geçilir. Bunların dışında MR, tomografi gibi görüntüleme tekniklerinin de kullanılması gereklidir. Elektronistogmografi (ENG) vestibüler sistemin değerlendirilmesinde “temel” testtir. Yaklaşık 30 yıldan beri baş dönmesi olan hastaların incelenmesinde tüm dünyada kullanılmaktadır.”