E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Güneş, elektromanyetik dalga uzunluğunda geniş bir enerji yayar. Bu ışınların bir kısmı sıcaklık olarak hissedilir. Retinayı uyaranlar ise gözle görülebilenlerdir. Güneş 3 tip ışın saçar:
1- Kızılöresi (enfraruj)
2- Güneş (görülebilen)
3- Ultraviole (UVA,UVB,UVC)

Ultraviyole Işınlar (Mor Ötesi)
Dalga boylarına göre A,B,C olarak 3 çeşittir.Bunlardan bir kısmı atmosferi koruyan ozon tabakası tarafından emilir. Yazın sağlıklı şekilde güneşlenen kişi kış boyunca enerji harcayabilir. Son yıllarda ozon tabakası delindiğinden insanlar güneşten çok daha dikkatli korunmalıdırlar.

UVA: Uzun dalga boyları şeklinde bir uçtan diğer uca yayılarak gelirler. Geniş dalgalar halinde tüm gün ısı yayarlar. Tıpta tedavi amaçlı kullanılırlar.Bu ışınlar cildin yaşlanmasına etki eder. Derinin dermis tabakası içine girerek elastin ve collagen lifleri parçaladığı, ayrıca kan damarlarını genişlettiği ve pek çok tahribata sebep olduğu belirlenmiştir.



UVB: Ciltte depolanıp epidermis tabakasını emmekte cilt hücrelerini hırpalayarak korunmasız bırakmaktadır.Yanıklara ve soyulmalara neden olmaktadır.Fotodiskeratoz denilen hücre toplulukları yaparak ben, çil, kırmızı leke meydana getirerek kansere zemin hazırlarlar. Öğle saatlerindeki yoğun ışınlardır.

UVC: Kısa dalgalı olup 25km kalınlığındaki ozon tabakası tarafından absorbe edilerek yeryüzüne ulaşamazlar. Ancak son yıllardaki ozon tabakasındaki delikler yüzünden tehlikeli bir şekilde ulaşmaya başlamışlardır. Ayrıca ameliyathanelerde ultraviyole ışını olarak sterilizasyonda kullanılmaktadırlar.

Bronzlaşma
Pigment hücreleri epidermisin bazal hücre tabakasında doğarlar. Her altı hücreden biri pigmenttir. Genetik faktörlere bağlı olarak melanin salgıları kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu hücreler doğal bir savunma olarak cildi UV ışınlarının zararlı etkisinden korur. Yani bronzlaşma doğal bir öz korumadır. Güneşlenirken ilaç kullanımında mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Ultraviyole ışınları deriye temas ettiğinde;
- Tepki olarak histamin salgılanır, kan damarları genişler
- Melanin hızla üst katmanlara ilerler
- Keratin tabaka kalınlaşır. Pigmentasyon oluştuktan sonra zararlı UVA, UVB ışınlarını emer. Bronzluk sabitleşince cildin dayanıklılığı azalır.

Foto Yaşlanma
Yaşlanmanın görünür etkilerinin %95'i güneş hasarlarına bağlı olarak meydana gelir. Sürekli güneşe maruz kalan kişinin derisi erken yaşlanır. Her güneş yanığı kişiyi 6 ay yaşlandırır.

Hasar en yoğun şekilde 18 yaşından önce oluşur, belli yaş sonrasında birden ortaya çıkar. Güneş yanığı cildi kızartır ve hassalaştırır. Bunun nedeni cilt damarlarınınzarar görerek genişlemesi ve sinir uçlarının uyarılmasıdır. Zamanla gevşeyen sararan derin kırışıklıkların oluştuğu geniş gözenekli lekeli cilt ortaya çıkar. Bundan kaçınmanın tek yolu güneşten korunmaktır.

- Koruyucu kullanılmalıdır
- Çocuklar, yaşlılar, beyaz tenliler, hastalar, vücdunda ben olanlar daha fazla korunmaya ihtiyaç duyar.
- 11-16.00 saatleri arasında güneşe çıkılmamalıdır
- En az 15 faktörlü kremler kullanılmalıdır
- Güneşlenme süreleri kısa tutulmalıdır. en kuvvetli yansıma %80 etkisiyle kar yansımasıdır, sırasıyla deniz, kumsal, otlar UV ışınlarını yansıtır.
- Güneş koruyucuları titanyum dioksit, çinko oksit, parsol gibi maddeler içererek ışığı emerler yada geri yansıtarak hücrelere zarar vermesini engeller.

Fototip
Cildin güneşten ten rengine göre etkilenmesine fototip denir. Cilt tipimizi bilirsek aynı anda hem güneşten yararlanmayı hem de korunmayı başarmış oluruz. 4 tip vardır:
1- açık ten, hassas, ince cilt, kızıl saç, açık renk göz. çabuk kızarır, bronzlaşamaz. yüksek faktörlü koruma ürünleri kullanmalıdır. ilk gün ancak 5-10 dk güneşte kalınmalıdır.
2- açık ten, sarı saç, yeşil yada kestane göz. kızarır, az bronzlaşır. ilk gün 10-20 dk güneşte kalmalıdır.
3- kumral ten, normal cilt, kestane saç ve göz. yavaş bronzlaşan fakat kızarmayanbir cilt. ilk gün 15-25 dk güneşte kalmalıdır.
4- esmer ten, koyu saç ve göz rengi. kızarmaz, soyulmadan yanar, çabuk bronzlaşır. ilk gün 20-30 dk kalabilir.

Güneş Işınlarının Olumlu Etkileri
Deriden ve gözden organizmaya yayılan ışık, beyindeki fiziksel oluşumları düzenler, oksijen alımını hızlandırır, kendimizi iyi hissetmemizi sağlar.

Kan daha fazla oksijen taşır. Kalori kullanımı artar, kandaki yağ miktarı azalır.
Cilt güzelleşir, böbrekler ve ciğerler daha iyi çalışır. Alyuvarlar güçlendiği için enfeksiyonlara daha kolay karşılık verir. Kalsiyum alınarak kemikler güçlenir.

Kadınlık ve erkeklik hormonu uyarılır, cinsel istek artar.

Depolanan güneş ışığı stressle başetmemize yardımcı olur.Işık beyindeki gülme merkezini harekete geçirir ve pozitif enerji dışarı çıkar. Gülmenin şiddeti arttıkça stress hormonlarının sayısı azalır. Gülme sırasındaki bronşların kuvvetle kasılıp açılması akciğerlerdeki kirli havanın azalmasını sağlar. Böylece kişi kendisini çok daha hafiflemiş ve enerjik hisseder.