E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Beslenme biliminin önemli dallarından biri de "Hastalıklarda Beslenme" ya da "Diyet Tedavi" adı altında ele alınan ve çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan beslenme yöntemlerini inceleyen daldır. Bu yazımızda, diyet tedavilerinin uygulandığı tüm hastalıklarda nasıl bir rejimin uygulanması gerektiği değil, ama günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin çoğunda insanların yakalandıkları en yaygın kronik (uzun süreli) hastalıklardan beslenme ile nasıl kurtulabileceğimiz konusunda bazı ipuçları vereceğiz.

Dünyadaki sağlık istatistiklerine bakıldığı zaman, Türkiye de dahil, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler arasında sayılan bölgelerde, en çok ölüme neden olan hastalıklar arasında 1900'lü yılların başında birinci sırada zatürree gibi enfeksiyon hastalıkları bulunurken şimdi kalp ve damar hastalıklarını, ikinci sırada ise kanser vakalarını görüyoruz. Örneğin Türkiye'de kalp-damar hastalıklarından ölümler tüm ölüm nedenlerinin %34'ünü oluşturuyor. Her 100.000 kişiden 50'sinin kanserden öldüğü raporlara geçmiş durumda. Şişmanlık, şeker hastalığı ve yüksek tansiyon tüm dünyada bir çok kişiyi etkilemekte, kemik erimesi adı verilen sorun da özellikle menopoz sonrasında kadınlarda sıkça rastlanmakta. O nedenle bu hastalıklar ve korunmak için beslenme önerileri yapma gereği duyduk.



Hiçbir hastalığın tedavisi için mucize bir gıdanın olmadığını, herhangi bir hastalığı saptanan bir kişinin kendisini tedavi etmeye kalkışmamasını, doktor ve beslenme uzmanlarının kontrol ve tedavi uygulamalarında bulundukları önerilere uyulması gerektiğini asla aklımızdan çıkarmamalıyız.

Kalp ve Damar Hastalıkları
Kalbimiz her gün yaklaşık 100 bin defa atar. Yani her dakika için 65-80 kez attığını düşünürsek, günlük 100.000 atışın da kesintisiz olarak her gün, her hafta, her ay, her yıl sürdüğünü göz önüne aldığımızda, ne kadar önemli bir iş yaptığını fark ederiz. Kalp nasıl bu kadar "saat gibi" çalışabilir? Çalışmasını olumsuz etkileyecek etmenlerden nasıl korunabilir? Kalp hastalıklarını önlemede beslenmenin rolü nedir?

Bu soruların yanıtına geçmeden önce, kalp ve damar hastalıklarının nasıl oluştuğuna bakalım. Normalde kan, damarlar içinde serbestçe akıp dokuların ve organların gereksinim duyduğu oksijeni ve besini taşır. Sağlıklı bir damarın içi kaslı ve pürüzsüzdür. Aynı zamanda belli hareketlere izin verecek ve belli baskılara karşı koyabilecek şekilde esnek ve sağlam bir yapıya sahiptir. Sağlıksız ve dengesiz beslenme, sigara, alkol alışkanlıklara, genetik ve çevreden kaynaklanan bazı olumsuzluklar nedeniyle damarın yapısı bozulabilir. Bunlar bazı bölgelerde daha yoğun zedelenmeler şeklinde de görülebilir. Zarar görmüş bölgede kolesterol, yağ dokusu, kalsiyum,makrofajlar ve ölü kan hücreleri gibi bazı şeylerin birikmesiyle plak adı verilen bir tabaka oluşur. Bu plaklar hem damarın esnekliğini azaltır, hem de kanın geçeceği yolu daraltarak kanın akışını engeller.

Damar çeperlerinden kopan bir pıhtı, kalbe giden bir atar damarı ya da daha küçük bir damara doğru ilerleyip damarı tıkayabilir. Bu da anjina denilen ve kalp kasına yeterli oksijen gitmemesinden kaynaklanan göğüs ağrısına neden olur ve sonuçta da kalp krizine yol açabilir.