Beslenme yetersizliğıne bağlı kısa boy

Tüm dünyada bir taraftan obezite salgını ve bu salgının çocuklar üzerindeki ürkütücü etkilerinden bahsedilirken bir taraftan da beslenme yetersizliği sorunu çocukların önemli bir kısmını etkiliyor.

Türkiye dahil pek çok ülkede görülen beslenme yetersizliğinin en önemli sonuçlarından biri ise boy kısalığı. Ülkemizde kronik beslenme yetersizliğine bağlı olarak görülen boy kısalığının her 100 çocuktan 12sini etkilediği tahmin ediliyor. Türkiyede yılda yaklaşık 1.5 milyon bebeğin dünyaya geldiği düşünülürse bu yüzdenin önemi de ortaya çıkıyor.

Kıbrısta 7 - 11 Kasım tarihleri arasında düzenlenen 51. Türkiye Milli Pediatri Kongresinde de gündeme gelen beslenme yetersizliği ve yol açtığı sorunlar, konunun uzmanları tarafından masaya yatırıldı. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Büyüme ve Gelişme ve Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Feyza Darendeliler, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı.

Çocuklarda boy kısalığına neden olan faktörler arasında beslenmesinin rolü nedir?

Boy kısalığının çeşitli nedenleri var. Bu nedenler arasında da beslenme bozukluğu önemli bir yer tutuyor. Beslenme bozukluğu akut yani kısa süreli olabilir ama bu Türkiyede daha az görülüyor. Ama kronik yani uzun süreli beslenme bozukluğu ülkemizde hâlâ sık görülen bir sorun.

Beslenme yetersizliğine bağlı boy kısalığı ne oranda görülüyor?

Son verilere göre kronik beslenme bozukluğuna bağlı olan boy kısalığının görülme oranı beş yaş sınırına bakıldığında yüzde 12 civarında. Yani 100 çocuktan 12sinin boyu kısa. Bu çocuklar büyük bir olasılıkla, hayatlarının ilk 1.5 yılında kötü beslenme sonucu büyümesi geri kalmış olan çocuklar. Daha sonra normal büyüme kaydetseler bile maalesef o kaybettikleri boyu yerine koyamıyorlar, telafi edemiyorlar. Dolayısıyla da kısa boylu kalıyor.

Bu çocukların ilk 1.5 yılda yeterince anne sütü alamaması da sorunu artırıyor mu?

Kronik beslenme bozukluğu gelişmekte olan ülkelerin bir sorunu. Dolayısıyla da ilk bir yılda anne sütünü yeterince almamak ya da anne sütünü yeterince almasına rağmen anne sütünü kestikten sonra ek gıdaları bulamama veya doğru ek gıdaları alamama veya miktarının az olması nedeniyle sorun ortaya çıkıyor. Esas neden, anne sütünden sonraki o geçiş dönemindeki gerekli besin maddelerini alamamaktır.

Kronik beslenme yetersizliği Türkiyede hangi bölgelerde daha sık karşınıza çıkıyor?

Dünya Sağlık Örgütünün tanımlamalarına göre kronik beslenme yetersizliğinin en önemli göstergesi beş yaşındaki boy kısalığıdır.

Tabii dünyada olduğu gibi Türkiyede de bölgesel farklılıklar var. Kesinlikle oranlar batıda çok daha düşük doğuda da daha yüksek. Batıda yüzde beş olan oranlar doğuda yüzde 30ları buluyor.

Türkiye öne çıkan faktörler neler?

Devam eden bir beslenme bozukluğu varsa ki bu illa ki kalori ya da protein eksikliği nedeniyle olmak zorunda değil. Çinko, demir, iyot eksikliği de olabilir. Tabii bütün bunlarda değişik belirtilere yol açıyor. Mesela ülkemiz, iyot eksikliğinin sık görüldüğü bir bölge. Artık tuzlar iyotlanıyor dolayısıyla iyot eksikliğinin nispeten azalıyor olması lazım. Ancak bunun tam önlenmiş olması söz konusu değil şu anda.

Çocuklarda iyot, demir ve çinko eksikliğinin sonuçları nelerdir?

İyot eksikliği guatr yapar. Ayrıca da gelişme bozukluğu yapabilir. Beyin gelişimi için iyot gereklidir. Yine çocuk yeterli demir almazsa genel performansını olumsuz etkiler, halsizlik, yorgunluk yapar. Çinko eksikliği de yine boy kısalığı nedenlerinden biridir. Ayrıca sık enfeksiyon geçirmenin nedenlerindendir. Beslenme yetersizliği yine çocukların okul başarısını da düşürebilir. Buna karşın yanlış beslenerek sürekli kilo alan bir grup da var...

Maalesef. Dünyada bir tarafta beslenme bozukluğu varken bir taraftan obezite sorunu görülüyor. Türkiyede de çok çeşitli yapılan okul çalışmalarında fazla tartılı oranı yani şişmanlığın bir alt düzeyi, yüzde 25 dolaylarında. Şişmanlık oranı ise okul çocuklarında yüzde 3 - 4 oranlarında görülüyor. Şişmanlık açısından fazla tartılılar da risk altında. Çocukluk çağı obezitesi erişkin çağdaki obezitenin en önemli nedenlerinden bir tanesi. Yani çocukken obezseniz büyük olasılıkla erişkin dönemde de obez oluyorsunuz. Bu nedenle çocukların fazla tartılı çıkması bile çok önemli.

Türkiye açısından hangisi ön planda? Beslenme bozukluğu mu yoksa şişmanlık mı?

Bölgelere ve ailelere göre her ikisi de önemli bir sorun. Batı bölgelerinde şişmanlık ön plandayken doğu bölgelerinde beslenme bozukluğu daha önemli diyebiliriz.

Yılda 11 milyon çocuk ölüyor

Kongrede paylaşılan verilere göre tüm dünyada yılda 11 milyon çocuk ölüyor. Bunda beslenme yetersizliği ya da bozukluklarının önemli bir payı var. Çocuk ölümlerinin tamamını önlemenin mümkün olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Alev Hasanoğlu, ''Ama beslenme bozukluklarına yönelik politikalar üretmek, anne sütünü teşvik etmek ve aşılamanın yaygınlaştırılmasını sağlamak gerekiyor'' dedi

Beslenme ve Yaşam Haberleri

Develi Nişantaşı Klasik Kebap Lezzeti

Develi Nişantaşı: Klasik Kebap Lezzetini Güvenle Yemek İsteyenler İçin Kebap söz konusu olduğunda sürpriz aramayan, bildiği lezzeti kusursuz şekilde yemek isteyenler için Develi Nişantaşı, İstan

Alman çikolataları geleneği

Alman Çikolatası Nedir? Neden Bu Kadar Ünlüdür? Alman çikolatası, kalite, teknik ve istikrar denildiğinde Avrupa’da ilk akla gelen çikolata kültürlerinden biridir. Almanya, hem endüstriyel çikol

Kahve dünyası yılbaşı paketleri

Kahve Dünyası Yılbaşı Ürünleri: Yeni Yıla Tatlı Bir Başlangıç Yılbaşı dönemi, markaların yaratıcılığını en çok ortaya koyduğu zamanlardan biridir. Kahve Dünyası, her yıl olduğu gibi bu yıl da yılba

Harry potter 3d xxl kek yapımı-

Harry Potter XXL Cake 3D (Motivtorte) – Sallys Welt Harry Potter XXL Cake 3D, Almanya’nın en ünlü yemek ve pastacılık kanallarından biri olan Sallys Welt tarafından hazırlanan, görsel etkisi son d

Alman ve Türk Mutfağının Kesiştiği Nokta: German Cuisine and Turkish food

Alman ve Türk mutfakları ilk bakışta birbirinden oldukça farklı gibi görünse de, işin derinine inildiğinde iki kültür arasında şaşırtıcı derecede güçlü ortak noktalar olduğu görülür. Özellikle Almanya

Etiler Develi Restoran Vazgeçilmeyen Lezzet

Develi Restoran: Kebap Kültürünün İstanbul’daki Usta Temsilcisi Türkiye’de kebap denildiğinde akla gelen ilk adreslerden biri hiç şüphesiz Develi Restorandır. Gaziantep mutfağının köklü ge

Nişantaşı Başköşe: Klasik Türk Mutfağının Zamansız Adresi

İstanbul’un gastronomi haritasında bazı mekânlar vardır; modaya kapılmadan, yıllar boyunca aynı çizgide ilerler ve sadık müdavimlerini hiç kaybetmez. Nişantaşı Başköşe, işte tam olarak bu tanıma

Asyanın en pahalı restorantı $560

Makao (Macau) Hakkında Genel Bilgi Makao, Çin Halk Cumhuriyeti’ne bağlı, ancak özel idari bölge statüsüne sahip küçük fakat son derece önemli bir bölgedir. Güney Çin’de, Hong Kong’un batısında y

Yeni yıl Sofralarınıza Lezzet Katacak Her Şey Gürmar’da!

Gürmar Market: Ege’den Sofralara Uzanan Güvenli Alışveriş Deneyimi Ege Bölgesi merkezli bir perakende markası olan Gürmar Market, taze ürün odaklı yaklaşımı ve yerel üreticiyle kurduğu güçlü bağ

Macrocenter Sağlıklı Alışveriş Rehberi

Aslıhan Gözdem ile Renkli Beslenme: Sağlıklı Yaşamın Doğal Anahtarı Beslenme, yalnızca karın doyurmak değil; bedeni, zihni ve yaşam kalitesini doğrudan etkileyen bütüncül bir süreçtir. Uzma