E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Çoğu kişi biraz kilo verebilmek için zamanını,enerjisini ve parasını harcıyor. Yaşamının herhangi bir döneminde kilo vermeye çalışmamış az kişi vardır. Her bahar gazeteler,dergiler,magazinler özel zayıflama ekleri yayınlar. İsveç diyeti,lahana diyeti,puan diyeti,makarna diyeti vs. vs. sayısı diyet kulaktan kulağa,elden ele,mailden maile dolaşır. Çoğunuz en az birkez bu diyetlerden birini denemişsinizdir. Yine çoğunuz kısa sürede kilo vermiş, ama diyeti bırakır bırakmaz verdiğiniz kiloları aynen,hatta fazlasıyla geri almışsınızdır. Bunun adı "yo yo" veya bumerang etkisi. Kısa sürede çabucak kilo verdiren diyetler şişmanlığa ancak geçici çözümler sağlıyabiliyor. Gerçek sorunu çözmeden hep ince kalabilmek mümkün değil. Fazla kilolardan kurtulmanın tek yolu var: doğru beslenme ve egzersiz.

Doğru beslenerek ve daha çok hareket ederek hem fazla kilolarınızdan kurtulup, hem de sağlık sorunlarınızı çözebilirsiniz.



Kilo vermek için aldığınız kalori miktarını azaltıp,harcadığınız kalori miktarını arttırmak zorundasınız. Bu ikisi sinerjik; birbirlerinin etkisini arttırıyorlar. Kalori saymak zor ve sıkıcı bir yöntem yaşamınız boyunca sürekli hesap yapamazsınız. Hergün belli kalori miktarı alarak kiloyu korumak yerine, karbonhidratlardan yüksek,yağdan fakir beslenme şekliyle kiloyu korumanın daha etkili olduğu saptanmış durumda. Tabi aktif bir yaşam ve egzersiz eşliğinde...

Yağlı veya yağa dönüştürülecek yiyecekler değil, yakılıp enerjiye çevrilecek yiyecekler yemeniz önemli. Şişmanlığın ana nedeni karbonhidrattan çok, yağlı yiyecekler. Yağ ve karbonhidrat arasındaki en önemli farklardan biri vücudun yağı depolayıp karbonhidratı yakmasıdır. Vücut enerji kaynağı olarak önce hazır olanı tercih ediyor; yani karbonhidratlardaki glikozu. Çünkü hepimiz gibi işini çabucak halletmek istiyor. Yağı glikoza çevirmesi için enerji harcaması ve süre gerekli. Siz yediğiniz yağ ve yağlı yiyeceklerin miktarını arttırdıkça vücut onu depolayacak bir yer mutlaka buluyor, karnınız büyüyor, kalçalarınız genişliyor,gerdan oluşmaya başlıyor,bacak aralarınız doluyor, bilekleriniz kalınlaşıyor.

Unutmayın yiyecek ne kadar yağlıysa kaloriside o kadar yüksektir. Aşağıda gördüğünüz gibi karbonhidratta yağın yarısından daha az kalori var.

1 gram protein 4 kalori 1 çay kaşığı yağ = 3 çay kaşığı toz şeker
1 gram karbonhidrat 4 kalori 3 dilim tereyağlı ekmek = 6 dilim ekmek
1 gram yağ 9 kalori 3 adet çikolatalı bisküvi = 400 ml çikolatalı az yağlı süt
1 gram alkol 7 kalori 1 küçük parça ızgara biftek = 3 orta boy patates

Hedef kan şekerini dengede tutmak
Aşağıdaki soruların çoğuna evet yanıtı veriyorsanız kan şekeriniz dengeli olmayabilir. Kan şekerinizi ölçtürmeniz ve profesyonel yardım almanız yararlı olacaktır.

•Sabahları yataktan kalkmakta zorluk çekiyor musunuz?
•Günde 8 saatten fazla mı uyuyorsunuz?
•Sabahları harekete geçebilmek için mutlaka çay,kahve veya sigara içmeniz gerekiyor mu?
•Gün boyunca 2-3 fincandan fazla çay-kahve içiyor musunuz?
•Kolalı içecekler,gazozlar,şekerli meyve sularını sık tüketiyor musunuz?
•Sık sık tuvalete gitme ihtiyacı içinde misiniz?
•Sürekli susuyor musunuz?
•Ağzınız kuruyor mu?
•Yemeklerden sonra ağırlık basıyor mu?
•Gün boyunca uyukladığınız oluyor mu?
•Beyaz ekmek-pirinç-makarnayı çok miktarda ve sıkmı yiyorsunuz ?
•Hergün çikolata,şeker,tatlı yeme gereksinimi duyuyor musunuz?
•Enerjiniz eskiye göre daha mı az?
•Sık sık başınız ağrıyor, kendinizi halsiz mi hissediyorsunuz?
•Egzersiz yapmaktan kaçınıyor musunuz?
•Sık sık konsantrasyon güçlüğü çekiyor musunuz?
•Yemek saatlerini kaçırdığınızda , 4-5 saati aç geçirdiğinizde kendinizi kötü mü hissediyorsunuz?
•Alkol kullanıyor musunuz?
•Sürekli kilo mu alıyorsunuz?


Arabalar nasıl benzinle çalışıyorsa, vücudumuz da glikozla çalışıyor.

Kilonuzu korumak veya kilo vermek, enerjinizi sabit tutmak için en önemli faktör kan şekerinizi dengede tutmak. İştahınızı belirleyen kanınızdaki şeker miktarıdır. Kanda şeker(glıkoz) azalınca kendinizi aç hissedersiniz. Glukoz gerekli, hücreler enerji üretmek için glukozu kullanıyor. Ama çok yenildiğinde fazlası glikojen olarak karaciğer ve kaslarda depolanıyor, daha da fazlası yağa çevrilerek vücudun belli bölgelerinde depolanıyor ve şişmanlığa yol açıyor.

Aç kaldığınızda başınızın döndüğünü, halsizleştiğinizi,sinirlendiğinizi,terlediğinizi, konsantrasyonunuzun azaldığını hissedersiniz. Bunun nedeni kanda glukoz seviyesinin çok düşmesidir.

Bazı karbonhidratlar çok salınırlar; yani çabuk sindirilip emilirler. Bu tip karbonhidratlar kan şekerini çok çabuk yükseltirler. Bol bol tüketilen şeker,bal,şuruplar,reçel hep bu gruba girer. Bunlar hem kilo aldırır, hem de vücutta su tutulmasına yol açarlar. Toz şeker,şekerlemeler, tatlıların içinde glukoz veya sukroz gibi çok çabuk salınan şeker türleri vardır. Oysa meyvelerdeki şeker (fruktoz) içerdikleri lif sayesinde yavaş salınır. Hızlı salınan karbonhidratlar ateşe benzin döküldüğünde olduğu gibi ani bir enerji ivmesine neden olurlar ama bu enerji çok kısa sürer.

Bazı karbonhidratların salınımı ise zaman alır,kank geç karışırlar. Tahıllar ,elenmemiş undan yapılmış ekmek ve makarna, kahverengi pirinç hep yavaş salınan karbonhidrat içerirler. Yavaş salınan karbonhidratlar ise ateşte ağır ağır yanıp, uzun süre ısınmayı sağlayan odunlar gibi enerjinizin gün boyu sabit olmasını sağlar. Aynı yiyecek işlemden geçip beyazlaştırıldığı zaman onlar da hızlı salınan karbonhidratlar haline dönüşür.

Yavaş salınan şekerler
Hızlı salınan şekerler
Toz seker
Bal
Sekerlemeler
Çikolata
Haslanmis patates
Üzüm
Kuru kayisi
Reçel
Pismis kök sebzeler

Orta Hızla Salınan Şekerler
Kuru meyve
Beyaz ekmek
Beyaz makarna
Beyaz pirinç
Bagel
Pop corn(patlamis misir)
Misir cipsleri
Simit
Misir

Yavaş Salınan Şekerler
Taze meyveler
Esmer ekmek
Elenmemis undan makarna
Esmer pirinç
Yogut
Tahillar
Baklagiller
Çig kök sebzeler
Çavdar ekmegi,dondurma

Çaykahve,kolalı içecekler,sigara ve stres dekan şekerini çabuk yükseltir. Bunların hepsinin uyarıcı etkisi vardır, adrenalin hormonunun salgılanmasını arttırırlar. Adrenalin vücuttaki şeker depolarından şeker salınımına yol açarak kan şekerini yükseltir. Sürekli bu uyarıcıları kullanırsanız, kan şekeriniz de dalgalanacaktır. Aşırı şeker tüketimi, çay,kahve,kolalı içecekler,artı stres kan şekerinizin sürekli yükselip alçalmasına neden olur. Uzun vadede şeker hastalığına bile yol açabilir.

Alkolde de şeker oranı çok yüksektir. Kana çabuk karışır ve kandaki şeker dengesini bozar.

Kan şekeri aniden yükseldiğinde pankreas kan şekerini düşürmek için hemen bol miktarda insülin hormonunu salgılamaya başlıyor. İnsülin kan şekerini hızla düşürüyor. Kendinizi yeniden halsiz hissetmeye başlıyorsunuz. Tekrar enerji kazanmak için yine birşey yeme veya içme ihtiyacı içine giriyorsunuz. Kan şekerinin bu ani yükseliş ve düşüşlerinin, duygularınız ve enerji seviyeniz üzerinde çok etkisi var.

Sağlıklı,enerji dolu olabilmek veya kilonuzu koruyabilmek için kan şekerinizi nasıl dengeleyeceğinizi öğrenmeniz gerekiyor.

Peki acaba bir yiyecekteki karbonhidrat türünün yavaş mı, hızlı mı salındığını nereden anlayabiliriz? Yiyeceklerin glisemik değerlerini gösteren "Glisemik İndeks" yardımıyla...

Kaynak:Kadınsağlığı