E-posta 13.12.2009'de eklendi.

Kadınlarda ölüm nedenlerinin başında gelen rahim ağzı kanseri, erken yaşta yapılacak bir aşıyla önlenebiliyor. Araştırmalar aşının başarı oranının yüksek olduğunu gösteriyor.

3 yıldır dünyada kullanılmaya başlanan rahim ağzı kanseri aşıları, 'ne kadar güvenli, kimlere yapılabilir' gibi tartışmaları da beraberinde getirdi. Alman Hastanesi'nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Melih Aygün, aşının kanserde % 70-90'ın üzerinde önleyiciliğinin tahmin edildiğini söylüyor.

ÜLKEMİZDE UYGULANIYOR
- Rahim ağzı kanseri aşısı nedir?
Bilindiği gibi virüslere bağlı pek çok hastalık ve sekelleri, bu virüslere karşı geliştirilen aşılarla önlenmiştir. Serviks kanserinin % 95'inin HPV virüsü enfeksiyonu sonrası geliştiği bilindiği için bu virüse karşı da aşı geliştirme fikrini oluşturmuştur. 100'e yakın tipi olan bu virüsün özellikle 2 tipi serviks kanserlerinin 2/3'ünden sorumlu tutulmaktadır (16, 18). Bu nedenle 2007 yılından beri bu tiplere bağışıklık geliştirecek 2 farklı aşı (quadrivalent ve bivalent) dünya genelinde ve ülkemizde kullanılmaya başlamıştır.



KİM YAPTIRABİLİR
- Herkes rahim ağzı kanseri aşısı yaptırabilir mi?
Aşıların yapılması yaşı 12-26 arasındaki kadınlara önerilmektedir. Ancak yeni yapılan ön çalışmalarda quadrivalent HPV aşısının 45 yaşına kadar olan kadınlar da faydalı olacağı öngörülmüş ve bu çalışmalar da bazı ülkeler tarafından kabul görmüştür.

- Gebelikte ve emzirme döneminde aşı yapılabilir mi?
HPV aşılarının gebelik süresince uygulanması önerilmemektedir. Loğusalık döneminde kullanımın aşının gerek koruma etkisi gerekse oluşabilecek yan etkileri açısından loğusa olmayanlarla aynı olduğu çalışmalarda görülmüştür.

- Rahim ağzı kanseri aşısının başarı oranı nedir?
Sadece 3 yıldır dünyada kullanılmaya başlanan HPV aşıları ile serviks kanserinin % 70-90 üzerinde önleneceği tahmin edilmektedir. Ancak, uzun vadedeki bilimsel araştırmalar ile daha kesin ve sayısal bilimsel değerler bu aşıların başarısı hakkında bilgi verecektir.

- Rahim ağzı kanseri aşısı hastalıktan tamamen korur mu?
HPV aşıları öncelikle tedavi edici bir yöntem olarak görülmemelidir. Rahim ağzı kanserlerinin hayat boyu koruyup korumayacağı ile ilgili bir bilgi vermek bugün için imkansızdır. Ayrıca, orta ve uzun vadede ancak % 70- 90 arasında koruma olasılığı öngörüldüğünden, PAP smear kontrollerini yaptırmaktan vazgeçilmemesi şiddetle önerilmektedir.

- Rahim ağzı kanseri aşısı ne kadar süre etkilidir?
Bugün kullanılan HPV'ye yönelik aşıların ne kadar koruyacağı tam olarak bilinmemektedir. 5 yıllık takiplerde etkisinin azalmadığı görülmüştür.

Aşının yan etkileri var mı?
Her yeni aşının kullanıma başlaması sırasında özellikle yan etkileri üzerine bazı çekincelerde ortaya çıkmaktadır. Sadece Amerika Birleşik Devletleri'nde 12.000.000 üzerinde aşı yapılmıştır. Bugün, bazı gelişmiş ülkeler de ise HPV aşısı genel devlet politikası çerçevesinde herkese uygulanması önerilmektedir. Aşının ilk kullanıldığı ilk 2 yıl içinde meydana gelen 10'a yakın ölüm olayı aşının güvenirliği ile ilgili şüphe uyandırmış olmasına rağmen ölümlerin bir kısmının trafik kazası, intihar gibi olaylar sonrası olması aşılarla ilişkilendirmeyi zorlaştırmıştır. Ancak orta ve uzun vadedeki etkileri takip edilmeye devam etmektedir. Aşının güvenilir ve serviks kanserini önlemede 'cost effective' olduğunu gösteren yeni yayınlar yayımlanmaktadır.

Aşı sonrası cinsel ilişkide nelere dikkat edilmeli?
Aşının sadece belirli HPV tiplerine etkili olduğu ve bunun dışındaki tiplerinde serviks kanserlerinde etkili olduğu unutulmamalıdır. Partnerin şüpheli HPV enfeksiyonu veya condiloma adı verilen siğillerinin belirlendiği durumlarda bunların tedavi edilmesi sonrası ilişki önerilir.