E-posta 02.07.2010'de eklendi.

Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan Haspolat, plastik, deterjan ve kimyasallarda bulunan endokrin çevre bozucuların, günümüzde 'veba' olarak nitelendirilebilecek zararlara yol açtığını söyledi.

Prof. Dr. Kenan Haspolat, endokrin çevre bozucular üzerinde yaptığı araştırmayı 'Diyarbakır'da Tarım, Doğa ve Çevre Sempozyumu'nun bugünkü oturumunda açıkladı.

Haspolat, "Endokrin çevre bozucular, endokrin sistemin çalışmasını değiştiriyor. Bu testis yapısında gerileme, sperm sayısında azalmaya, kızlarda ise ters istikamette gelişime yol açıyor. Rahim boyutunda artma ve erken ergenlik ile gebelerde gelişim bozukluğu ile rahim kanserine neden oluyor." diye konuştu.

Endokrin bozucuların birçok organın yanında, özellikle idrar yollarını ve tiroid bezlerini etkilediğini anlatan Haspolat, son on yılda üreme organ anormallikleri, testis kanseri, erkek doğum oranlarında azalma ve meni kalitesinde düşme rapor eden birçok çalışmanın bu kapsamda yer aldığını dile getirdi.



Endokrin bozucu maddelerin, en sık gıdalar yoluyla olduğunu kaydeden Haspolat, "Evlerde ve hastanelerde kullanılan birçok malzemenin içinde bulunmaktadır. Fitalatların özellikle testisi engelledikleri kabul edilmektedir. Bu nedenle fitalatlar, emzik ve oyuncakların içerisinden çıkartılmıştır.

Özellikle rahimiçi yaşamda endokrin bozuculara maruz kalınması, üreme organlarında ciddi ve geri dönüşümü olmayan anormaliklere neden olabilir. Bu dönemde östrojenik ya da antiandrojenik etkili bir endokrin bozucu maddeye maruz kalınması halinde prostat bezinin gelişimi kalıcı olarak bozabilir." diye konuştu.

Endokrin bozucu maddelerin zararlarından korunmak için plastik maddelere sarılı ve plastik kaplarda saklanan ürünlerin, özellikle mikrodalga fırında ısıtılmaması gerektiğini anlatan Haspolat, alınacak önlemleri şöyle sıraladı:

"Plastik şişedeki anne sütü ve mamaların mikrodalga ile temasının engellenmesi. Besinlerin plastik maddelerle örtülmemesi ve plastik maddelerle temasının engellenmesi. Bebeklerin plastik ürünler çiğnemesinin engellenmesi. Çocukların top vb. oyunlardan sonra, olası pestisid vb. maddelerle karşılaşmaları açısından ellerinin yıkanması. Toksik kimyasalla karşılaşma ihtimali olan balıkların haftada üç defadan fazla tüketilmemesi, küçük balıkların tercih edilmesi."