E-posta 12.01.2011'de eklendi.

Kilo verme programında olan hastalarımın çoğunda buğday ununu tamamen kaldırdığımda çok daha hızlı başarı elde ettim. Çoğu kişi yakınmalarının nedeninin buğday olduğunun farkında bile değil, ancak bağırsakları en çok rahatsız eden, kilo verme hızını en çok düşüren yiyeceklerden biri buğday. Ama en sık tüketilen yiyecekler de hep buğday unuyla yapılıyor. Ekmek, makarna, börek, pizza, kekler, bisküviler, krakerler hep buğday unu kullanılarak üretiliyor, hepimiz her gün bu yiyecekleri bol bol tüketiyoruz. Türkiye'de temel gıda maddesi buğday unuyla yapılmış ekmek. Bu yüzden tüm modern toplumlarda olduğu gibi ülkemizde de buğday çok sık alerji yaratan bir yiyecek halinde.

Buğday neden alerji yapıyor?
Buğday glüten adlı bir protein içeriyor. Suçlu işte bu protein. Protein moleküllerinin parçalanması vücutta sindirim enzimlerinin yardımıyla olur. Ama bazen aynı yiyeceğin aşın tüketilmesi bu enzimlerin yetersiz çalışmasına neden olabiliyor. O zaman bu yiyeceklerin içindeki glüten bağırsak duvarı mukozasını etkileyip zarar veriyor. Kalın bağırsak geçirgen hale gelebiliyor, bu protein molekülleri vücuda sızıp alerji yaratabiliyorlar. Glüten aynı zamanda kabızlığın da sık görülen nedenlerinden biri. Çünkü bağırsaklardan yiyeceklerin geçiş süresini uzatıyor.



Tek suçlu buğday mı?
Hayır! Glüten yalnızca buğdayda değil, yulaf, arpa,çavdarda da var. Ancak proteinin kimyasal yapısı her birinde değişik. Bu tahıllar buğdaydan daha az glüten içeriyorlar. Bu nedenle buğdaydan yapılmış yiyecekler dokunsa bile yulaf, arpa, çavdar bir rahatsızlığa yol açmayabiliyor.

Gluten alerjisinin belirtileri
En çok görülenler kabızlık, ishal, şişkinlik, karın ağrısı.

Ayrıca hapşırık nöbetleri, kaşıntı, döküntüler, göz sulanması, burun akıntısı, öksürük, baş ağrısı, mide bulantısı, saman nezlesi gibi belirtiler de olabiliyor.

Tedavi
Tek yol buğday unu içiren yiyeceklerden uzak durmak. Glüten içeren yiyecekler çok az miktarda tüketilirse soruna yol açmayabiliyor. Çok sevdiğiniz bir yiyeceği küçük bir parça yiyip, kendinizi gözleyin. Eğer rahatsızlık yoksa vücudunuz bu kadar az miktarı tolere edebiliyor demektir.

Splenda nedir?
Özellikle son dönemde Amerika'dan her dönen hastam elinde bir splenda paketiyle 'Bunu kullanabilir miyim?' diye gelince bu konu hakkında bilgi vermem gerekir diye düşündüm. Ben tatlandırıcıları önermiyorum, kendim de özellikle alıp kullanmıyorum. Ama birçok yerden vücudumuza sızıyorlar. En basit örnek peynir-ekmek gibi satılan şekersiz çikletler! Çoğunda tatlandırıcı var. Bunlan çiğnemek yerine eskisi gibi ağza bir karanfil atmak bence daha ideal.

Splenda, şekerden 600 kat daha tatlı bir tatlandırıcı. Kimyasal adı sucraloz. Sucraloz şeker moleküllerinin kimyasal olarak değiştirilmesiyle elde ediliyor. 1976'da geliştirilmiş. 1998'de FDA (Food and Drug Administration= Gıda ve İlaç Dairesi) onaylamış. İlk kez diyet RÇ kola'da kullanılmış.

Sucraloz üzerine araştırmalar devam ettiği için birçok Avrupa ülkesinde hala kullanılmıyor. Örneğin; şimdiye kadar sakkarin üzerine 2374 araştırma yapıldığı halde sucraloz üzerine araştırma sayısı sadece 19. Üstelik bağımsız bir araştırma yapılmamış.

Hayvanlardaki araştırmalarda fare ve tavşanlarda aşağıdaki sorunlara yol açtığı görülmüş.

* Timus bezi küçülmesi
* Karaciğer-böbrek büyümesi
* Büyüme hızının azalması
* Eritrosit sayısında azalma
* Kalça büyümesi
* Hamilelik döneminin uzaması
* Düşükler
* Düşük doğum ağırlığı
* İshal

Üretici firmanın, 'Vücutta emilmiyor'iddiasının aksine yüzde 40'ının vücutta emildiği, karaciğer, böbrekler ve sindirim sistemi organlarında konsantre olduğu saptanmış.

FDA'in sucraloz için koyduğu son nokta : Uzun vadeli etkileri bilinmiyor. Sucraloz Toksisite Bilgilendirme Merkezi 'nin karan ise şöyle :

Ciddi kronik bağışıklık ve ya sinir sistemi bozukluklarına yol açabilir.

Ufak bir not durumu daha iyi değerlendirmeye yeter de artar: Tatlandırıcı pazarı yıllık 1,5 milyar dolar!

Dr. Yasemin Bradley