E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Doğa, çeşitli türleri kendi düzenine göre oluşturmuş. Kırmızı, beyaz, benekli, şeker, ayşekadın… Bu fasulyelerin hepsi ayrı bir gıda. Her bir yaradılış farklı diğerinden. Doğadaki çeşitliliği azaltmaya çalışan tek yaratıksa insan. Kendi çıkarları için doğanın düzenini bozmaya çalışan…
Doğa, çeşitli türleri kendi düzenine göre oluşturmuş. Kırmızı, beyaz, benekli, şeker, ayşekadın… Bu fasulyelerin hepsi ayrı bir gıda. Her bir yaradılış farklı diğerinden. Doğadaki çeşitliliği azaltmaya çalışan tek yaratıksa insan. Kendi çıkarları için doğanın düzenini bozmaya çalışan… İnsanoğlu bugün bir yandan soyu tükenmekte olan pandayı korumaya çabalarken diğer yandan da "daha faydalı" ya da "daha fazla" almak uğruna bir çok türün soyunu tüketiyor.

Gazetelerde, televizyonda yayınlanan araştırmalar geleceğin önü açık, çok para getirecek mesleklerinden söz ediyor. Gen mühendisliği ön sıralarda. Koyunlar kopyalanıyor, bir veren tarladan beş mahsul alınmaya çalışılıyor, yamru yumru domateslerin yerine düzgün, parlak, "kusursuz!" olanların üretimi için genetik mühendisleri gecelerini gündüzlerine katıyorlar… Bir yanda tohumları hastalıklara karşı koruduğunu, bunun açlığa çare olabileceğini söyleyen genetikçiler, diğer yanda genlerle oynayarak doğal dengede hiç onarılmayacak yaralar açılabileceği tehlikesine dikkat çekenler…



Genetik mühendisleri, bir hücre ya da organizmada bulunan genleri, -genellikle tamamen farklı bir türden alınan- bir dizi gen veya DNA eklemek, çıkarmak ya da yeniden kombine etmek suretiyle değiştiriyorlar. Hayvan genleri bitkilere, bitki genleri hayvanlara, insan genleri her ikisine de yerleştirilebiliyor. Doğada türler ancak benzerleriyle üreme yapıyor. Dolayısıyla gen transferiyle gerçekleştirilen üreme doğal bir üreme yöntemi olmuyor.

Açlığa çare mi?

Dünyada görülen açlığın en büyük nedeni yeterince gıda üretilememesi değil, insanların gıdaya ulaşamaması. Ayrıca, gen teknolojisinin sunduğu tohumları ve kimyasalları kullanan çiftçilerin ekonomik açıdan bağımlı hale geldiği ve bu şekilde ekilen toprağın da iklimsel değişiklikler ve öngörülmeyen tarım zararlıları ve hastalıklar karşısında güçsüz kaldığı gözleniyor.

Gen teknolojisi kullanılarak elde edilen besinlerin ne gibi sakıncaları olduğu ancak uzun vadeli ciddi araştırmalar sonucunda anlaşılabileceği belirtiliyor. Bazı bilim adamları ve doktorlar, bu tür besinlerin bağışıklık sistemine zarar vermesinden, yeni toksinler ve alerjik maddeler üretmesinden ve antibiyotiklere karşı direnci artırmasından endişe ediyorlar.

Çevreye zarar verir mi?

Araştırmacılar gen teknolojisiyle elde edilen tarım ürünlerinin çevre üzerinde henüz farkında olmadığımız korkunç etkilerinin olabileceğine dikkat çekiyorlar. Gen teknolojisi bazı tarım ürünlerinin yabancı otları öldüren kimyasallara karşı direnç kazanmasını sağlıyor ve bu kimyasallar ise yabani bitkileri yok ediyor. Besin zincirinin bir halkasına verilen zararın, bu bitkilerle beslenen kuş ve böceklerin de yok olmalarını beraberinde getireceği belirtiliyor. Ayrıca müdahale görmüş genler doğadaki başka türlere de sıçrayabilir. Asıl tehlikeyse, böyle bir süreç bir kez başladığında geri dönüşün olmaması. Dolayısıyla bu "temizlenebilir bir kirlilik" değil.

Birçok insan genlere yapılan müdahalelerin doğal süreçlere ve/veya inanışlarına aykırı olduğunu düşünüyor. Bazıları da bu sayede büyük şirketlerin gıda sektöründeki kontrollerinin artacağı kaygısıyla gen mühendisliğine karşı çıkıyor.

Cips, ekmek ve çikolata dahil olmak üzere işlenmiş gıdaların yüzde 80’inin gen mühendisliği ürünleri içermesi olası. Ancak bunların pek azı etiketlerde belirtiliyor. En güvenli yolsa ekolojik olarak sertifikalandırılmış yiyecekler tüketmek. Hazır yemeklerden, soslardan, soya ve mısır ürünlerinden, kaynağı belirtilmemiş "nebati yağlar"dan ise kaçınmak gerekiyor.

Gen teknolojisi bütün dünyada hızla ilerliyor. Konu, Türkiye için çok yeni. Tarım Bakanlığı ise genleriyle oynanmış ürünlere insan ve çevre sağlığı açısından "dikkatle" yaklaştığını açıklıyor.

Bilgi için; The Ecosystem
www.ourworld.compuserve.com

Genetix Food Alert
www.essential.traiding.com.uk/genetix.htm

Genetic Concern
www.vibrantplanet.com/geneticconcern

Genetic Engineering and Its Dangers
userwww.sfsu.edu/slrone/gedanger.htm

Genetic Resources Action Network (GRAIN)
www.grain.org