E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Sıcacık güneşi bedenimizde iyiden iyiye hissediyoruz. Açık havada spor yapmak için bundan daha iyi bir zaman olamaz! O halde şimdi hiç vakit kaybetmeden kendiniz için en uygun sporu bulun ve atın kendinizi açık mekânlara! Hem beden hem ruh sağlığınız için!


Yaz bütün güzellikleriyle artık bizimle. Doğanın canlandığı gibi biz de kendimizi daha canlı, daha enerjik hissediyoruz. Güneşin ışıkları bizi sihirli bir şekilde açık havaya çağırıyor. Siz de bu çağrıya karşı koyamayanlardansınız değil mi? Açık havada yapılan sporla kendinizi daha zinde, daha özgür, daha mutlu hissedeceksiniz. Üstelik yazın yapılabilecek öyle çok spor var ki! Bisiklet, tenis, yüzme, yürüyüş ilk akla gelenler... Peki bu sporlar size ne gibi yararlar sağlıyor? Hangileri sizin yaşınıza daha uygun? Riskleri var mı? Varsa neler? İşte tüm bu soruların yanıtını bu yazıda bulacaksınız... Okuyun ve eğlencenin, sporun tadını çıkarmaya bakın.




Çocuklar ve spor


Yaz, kış spor yapmak sağlıklı bir tercih. Ancak doğru sporu yapmak kaydıyla! Her yaşın kendine uygun bir spor dalını seçmesi gerekiyor. Yaz aylarında en çok spor yapan kesimi çocuklar oluşturuyor. Acıbadem Hastanesi Bakırköy Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ömer Taşer, 6 yaş öncesi çocukların spor yapmasının uygun olmadığını belirterek şunları söylüyor: “Çocukların spora başlama yaşı giderek küçülmektedir. Oysa çocukluk çağında, yetişkinlerden farklı olarak kemikler büyüme plağı, eklem yüzeyi ve kas tendonları yapışma yerlerinin daha hassas ve yaralanmaya açık olması dolayısıyla farklı özellik gösterir. Bu sebeple çocukluk çağında spor oyun halinde yapılmalıdır.” Acıbadem Hastanesi Kadıköy Spor Hekimi Dr. Çağlayan Yergin de aynı görüşü paylaşarak şöyle konuşuyor: “Çocukları 12 yaşına kadar değişik spor dallarıyla tanıştırmak gerekli ki, çocuk daha sonra sevdiği spor dalında ilerleyebilsin. Dolayısıyla gelişme çağındaki çocukları yüzmeyle başlayan jimnastik, tenis daha sonra basketbol, voleybol, futbol gibi sporlara yönlendirmekte son derece fayda var.” Elbette çocuğun yaz aylarında en rahat ve doğru sporu yapabilmesinin yolu yaz okullarından geçiyor. Tabii ki seçimi doğru yapmak kesinlikle şart. Dr. Yergin, seçim konusunda dikkat edilmesi gereken noktalar konusunda şunları söylüyor: “Ailelerin, çocuklarının hem spor yapıp hem de eğlenebilecekleri, haftalık programlarında birkaç spor dalının bulunduğu yaz okullarını seçmeleri uygundur. Yaz okullarında düzenli ve bilinçli olarak yapılan sporun çocuğun fiziksel sağlığı açısından sonsuz yararı var. Düzenli sportif aktivite çocukların dolaşım-solunum sistemi dayanıklılığını arttırmak, kas-sinir koordinasyonu gelişimini sağlamak gibi faydalar sağlıyor."


Gençlere spor serbest!


Yaz aylarında spora başlayanlardan biri de 17 – 35 yaş grubundaki gençler. Ancak sporun devamlılık ilkesine dayandığını unutmamak gerek. Bu sebeple yaz gelir gelmez yaz aylarının popüler sporları olan bisiklet, tenis, yüzme gibi sporlara bir anda yönelmek yanlış. Aslında en doğrusu spor yapmayı bir seneye yaymak. Ama başlangıç tarihi olarak yaz aylarını belirlemek isteyen gençler için her spor serbest. Dr. Yergin 17-35 yaş döneminde egzersiz kapasitesinin en üst düzeyde olduğunu belirterek şöyle devam ediyor: “Bu yaşta yapılacak spor açısından herhangi bir kısıtlama yoktur. Spor yapacak kişinin herhangi bir sağlık problemi yoksa dilediği sporu yapmakta serbesttir. ”


35 yaş üzeri kontrol!


Yaşlanmayla birlikte insan bedeninde önemli değişiklikler oluyor. Kalp, akciğer, kas iskelet ve merkezi sinir sistemlerinde değişiklikler ortaya çıkıyor. Prof. Dr. Ömer Taşer yaşlanma durumunda yüksek efor gerektiren ve kas-iskelet sistemine yüklenen sporlardan kaçınmak gerektiğini hatırlatarak şöyle devam ediyor: "Bu sporlardan sakınmak genel vücut sağlığı açısından ve yaralanmalara meydan vermemek için önemlidir. Bu yaş grubunda tenis, bisiklet, jogging gibi vücuda çok fazla yüklenmeyen sporların yapılması uygundur. Özellikle 60 ve ileri yaşlarda yüzme ve yürüyüş ideal spor olarak karşımıza çıkmaktadır." Ancak bu yaş grubundaki kişilerin bir noktayı kesinlikle unutmaması gerekiyor: 35 yaş üzerinde spor yapmak isteyenler kişiler öncesinde mutlaka doktor kontrolünden geçmeli.


Hangi koşullarda?


Yaz aylarında yaşa göre uygun spor seçmek önemli. Ancak ortam koşullarının uygun olması da en az o kadar önemli. Prof. Dr. Taşer bunun nedenini şöyle açıklıyor: “Hareket için kullanılan enerjinin yüzde 25’ini kaslar kullanır. Yüzde 75’i ısı enerjisi olarak vücut sıcaklığına katılır. 22 dereceden daha sıcak ortamlarda yapılan uzun süreli egzersizlerde vücudun egzersiz yapma kapasitesi azalır. Daha önemlisi eğer hava sıcaklığı 30 derece üstünde ya da ortam nem oranı yüzde 50 üstünde ise egzersiz sırasında ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkar. Vücut sıcaklığını ayarlayan sistemler eğer egzersiz sırasında oluşan ısı enerjisini vücudumuzdan uzaklaştıramazsa sıcak çarpması ortaya çıkar." Acıbadem Hastanesi Kadıköy Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Sabri Narman sıcak çarpmasının belirtilerini şöyle sıralıyor: " Solukluk, kas krampları, bitkinlik, kuvvetsizlik, baş dönmesi baş ağrısı, bulantı, kusma ve baygınlıktır. Cilt genelde soğuk ve nemlidir. Ciltte terleme olur veya olmaz. Nabız hızlı ve zayıftır. Solunum yüzeysel ve hızlıdır. Vücut ısısı artar. Konfüzyon ve bilinç kaybı gelişir."


Spor yaparken yeterli miktarda sıvı almak önemli. Peki alınmadığı nasıl anlaşılıyor? Prof. Dr. Narman soruyu şöyle yanıtlıyor: "Bunu belirlemenin en kolay yolu aktivite öncesi ve sonrası vücut ağırlığı tartılarak, aktivite sonrası kilo kaybının %3 ten fazla olup olmadığına bakmaktır. Eğer %3 ten fazla kayıp varsa risk oluşturur."


Yaralanmalara Dikkat!


Sıcak çarpmaları dışında yaz aylarında spor yaparken çeşitli yaralanmalar görülüyor. Bu tip kazalara sebep vermemek için öncelikle gerekli önlemleri almak şart. Dr. Yergin alınması gereken önlemleri şu şekilde sıralıyor: “Spor yaparken o spora uygun ayakkabı seçmek, saha ve ortam koşullarında dikkat etmek gerekiyor. , Spora başlamadan önce çok iyi ısınmalısınız. Kas, tendon yaralanmalarına yol açmamak için germe ve gevşeme egzersizlerini iyi yapmalısınız. 35 yaşın üzerindekiler spora başlamadan önce mutlaka sağlık kontrolünden geçmeli.”

Bu önlemler alınmazsa çeşitli yaralanmalar ortaya çıkıyor. Prof. Taşer yaralanmalarla ilgili şu bilgileri veriyor: “En sık karşılaşılan yaralanmalar bağ yaralanmaları, kemiklerde kırıklardır. Çocukluk çağında kemikler daha esnek olduğundan deformiteler olabilir. Bir de zorlanma sonucu ortaya çıkan sakatlanmalar vardır." Prof. Dr. Narman, yaralanma halinde kişinin önce dinlendirilmesi ardından buz kompres yapılmasını önererek şunları söylüyor: " İlk önlemler alındıktan sonra sakatlanmanın çeşidine göre tedaviye gidilir."