E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Üzüntüden yemek annemizden miras

Bebeklik döneminde her ağladığımızda bizi besleyerek rahatlatan annelerimizin bu davranışı, yetişkinlikte her sıkıldığımızda yememize ve kilo almamıza neden oluyor.

Psikiyatrist Mustafa Karademir, bebeklikte "emme dönemi" olarak adlandırılan ilk bir yılda her ağladığımızda ağzımıza emzik veya biberon verildiğini belirterek, "Böylece yetişkinlikte de sıkıntılı anlarda bebeklikteki 'öğrenilmiş davranış'ı tekrak ederek yemeğe yöneliyoruz. Kızdığımızda, korktuğumuzda veya işler ters gittiğinde atıştırmamızın nedeni bu" diyor. Karademir, bu konuda bir de uyarıda bulunuyor: "Sıkıntıdan yemek, kilo alımına yol açarak özellikle hanımlarda bir başta strese davetiye çıkarabilir".

DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİĞİ
Aslında her sıkıldığında bunu bir şeyler atıştırarak atlatmaya çalışmak o kadar da zararlı değil. Ancak stresi yüksek kişilerin bu nedenle sıkça yemeğe yönelip çok fazla kilo alalabileceklerine ve genel sağlıklarını da bozabileceklerine dikkat çeken Psikiyatrist Mustafa Karademir "Özellikle kadınlarda kilo almak da bir başka stres kaynağı. Bundan kurtulmak için farklı stresle başa çıkma yöntemleri geliştirilebilir. Ama davranış değişikliği yaratmak o kadar kolay değil. Bu noktada kişinin uzman yardımı alması çok faydalı olacaktır" diyor.



UZMAN YARDIMI
Sıkıntılarımız ve yeme alışkanlıklarımız arasındaki ilişkinin, öğrenilmiş bir davranıştan kaynaklanan stresle başa çıkma yöntemi olabileceği gibi defresif bozukluğun öğesi de olabileceğinden dikkatli olmak gerekiyor. Freud'a göre birey günlük yaşamını farkında olmadan bir çok öğrenilmiş davranış kalıbını kullanarak sürdürüyor. Öğrenilmiş davranışların kökeninde de geçmiş yaşam etkili oluyor. Herkesin stresle başa çıkmak için farkında olmadan kendine özel geliştirdiği öğrenilmiş davranışları olduğunu belirten Psikiyatrist Mustafa Karademir "Bazı insanlar stresle başa çıkmak için balık tutar. Bazıları oturup içer. Bazıları arabayla yarım saat tur atar. Örnekleri çoğaltmak mümkün. Ama incelediğinizde hepsinin altında anne, baba veya çevreden öğrenilmiş davranışlar olduğunu görürsünüz" diyor.

BAZEN BİR PARÇA
Psikiyatrist Mustafa Karademir, küçük bir parça çikolatanın veya karın doyurmanın kişinin stresle başa çıkma yöntemi olduğunu ve kendisinin bir şikayeti olmadığı sürece zararlı olmadığını belirtirken sıkıntı anında çatlayıncaya kadar yiyen bireylerde ise durumun kesinlikle farklı olduğunun altını çiziyor. Karademir bu durumu şöyle açıklıyor: "Sıkıntıdan yemek yemek her zaman masum bir stresle başa çıkma yöntemi olmayabilir. Bu, bazen de depresif bir bozukluğun işaretidir. Kişide depresif bozukluk varsa benlik saygısının kaybı ön plandadır. İçinden kendisi hakkında belli belirsiz 'sen değersizsin. Sen işe yaramazsın' cümleleri geçen insanlar bu nedenle buzdolabını açıp neredeyse çatlayıncaya kadar yemek yiyebilir. Kişi farkında olmasa da iç sesi 'Öyle bir yiyeyim ki midem şişsin ve öleyim' diyebilir. Bu durum sadece uzmanların dikkatini çekebilecek bir intihar alarmıdır. Bu kişilerin hepsi intihar edecek diye bir kural yok ama bu noktada kesinlikle müdahale etmemiz gerekir."

FREUD DOĞRULUYOR
Öfke ve kaygı gibi durumlarda aç olmadığımız halde ağzımıza bir şeyler atma ihtiyacının kökeni, Psikanalizin babası olan Sigmound Freud'a göre hayatımızın ilk bir yılına kadar gidiyor. Sıkıntılı anlarda bazen ağzımıza attığımız bir parça çikolata ile yetinirken bazen oturup güzelce karnımızı doyurmamızın nedeni de aynı. Çünkü bebekler bazen emziğin ucuna bulaştırılmış bir parça balla, bazen de yedirilen dört başı mamur bir öğünle rahatlatılmaya çalışılıyor.