E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Yazın kavuran sıcaklarında klima ile serinlemek hoş, güzel ama onu kullanırken son derece hassas ve bilinçli olmamız gerekiyor. Dikkatsiz olduğumuz ya da hafife aldığımız takdirde ödeyeceğimiz bedel, ne yazık ki hastalıklardır. Bu hastalıkların başında bakteri ya da virüslerle bulaşanlar gelir. Diğerleri ise kas ve eklem ağrıları, halsizlik, baş ağrısı, yorgunluktur.
Klimalara doğrudan ya da dolaylı maruz kalmak ayrıca sinüzit, burun kanaması ve alerji gibi rahatsızlıklara yol açabilir. Hatta yüz felcine bile neden olabilir. Bütün bunlardan korunmak için klimanın ısı ayarını iyi yapmalı ve temizliğini ihmal etmemeliyiz.

Zatürre ya da tıp edebiyatında Pnömoni olarak tanımladığımız akciğer iltihaplanmasını en sık kış aylarında görmekteyiz.

Ancak son 3 hafta içerisinde rastladığım Zatürre, neredeyse kış mevsiminde gördüklerimin yarısına ulaştı.

Bu sıklığın turizm sezonunda nüfus artışı ile sosyal tesislerdeki su ve soğutma sistemlerinin dezenfeksiyonu arasında doğrudan ilintili olduğu kanaatindeyim.



Zatürre'nin soğutma ve havalandırma sistemleri ile bulaşan türüne Lejyoner Hastalığı ya da Lejyoner Pnömonisi adı verilmektedir. Hastalığa adını veren bakteri de aynı isimle anılmaktadır. Bu hastalık, bildiğimiz zatürre gibi başlayabilir. Alıştığımız başlangıç ile onu tanımak ve takip etmek kolaydır. Ne var ki sıklıkla zatürreye hiç benzemeyen bir başlangıç göstermekte ve bu yüzden de gözden kaçabilmektedir. İlk günlerde kırıklık, kas ağrıları, şiddetli bir baş ağrısı ve 40 dereceye ulaşan ateş olabilir. Öksürük, balgam ve nefes darlığı ise 2- 3 gün sonra ortaya çıkar. Sigara, alkol kullanmak hastalık için risk oluşturmaktadır. Kapalı ortamlarda ve toplu olarak çalışanlar risk altındadır.

Yaz zatürresi, son derece sinsi başlayabilir. Birkaç günlük kırgınlık, halsizlik ve bitkinlikten sonra ani olarak ateş yükselmesi, göğüs ağrısı ve öksürük ortaya çıkabilir. Bazı hastalarda ise karın ağrısı, ishal ve bulantı ön planda olabilir. Gerekli önlemler alınmaz ise sinir sistemini de etkileyebilir. Sinirlilik, konsantrasyon azalması, bellek kaybı, uykuya eğilim hatta koma bile görülebilir. Eğer bu tür belirtiler var ise asla hafife almayın ve doktorunuzu anında bilgilendirin.

SUYU SEVERLER
Yaz zatürresine neden olan bakteriler suyu çok severler. En sık sulu ortamlarda çoğalır ve yaşarlar. Yani yaz aylarında bizim sevdiğimiz ortamlar, onların da tercih ettikleri yerlerdir. Bu bağlamda yüzme havuzları, banyolar, duş kabinleri, soğutma sistemleri, ev ve araç klimaları başlıca mekanlarıdır. Duş başlıkları ve çeşme ağızları en sevdikleri yerlerdir. Şaşırtıcı değil mi? İşte bu nedenle bu tür mekanların temizliği ve denetimi hepimizin sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Su ile kirlenmemek, hava ile boğulmamak için bu duyarlılığı göstermeliyiz.
Yaz zatürresi ya da Lejyoner Hastalığı bazı kişilerde çok hafif seyreder. Basit bir kırıklık, halsizlik, hafif bir ateş ile birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşir. Bu bulguları ile adeta bir gribi andırır. Hatta bu durumda pek çok hastamızın "grip geçiriyorum doktorum, hangi ilacı alayım?" tarzında yardım taleplerine muhatap oluruz.

Bu hastalıkta yükselen ateş 40 dereceyi bulabilir. Bu durumda titreme nöbetleri görülebilir. Böyle hallerde ılık su ile ıslatılmış bezler kullanıp kompres uygulayın. Kol, bacak, boyun ve alın kısmını ıslatın. Bunun için su yeterlidir. Sirke katmaya gerek yoktur.

Ateşi ani olarak düşürmek doğru değildir. İnatçı seyreden ateşlerde doktorunuzun önerdiği ateş düşürücü ilaçlardan bir ya da birkaçını kullanın.
Akciğer röntgeni ile kesin tanı konur. Kan tetkikleri, tanı ve tedaviye yardımcı olur. Bu amaçla en sık kan sayımı ve kanda sedimentasyon testleri isteriz. Yaz zatürresi hafife alınacak bir hastalık değildir. Hastalığın erken tanısı, tedavi ve takibi için son derece önemlidir. Tüm ihtimamlara rağmen hiç istenmeyen sonuçlara yol açabilir, hastane ve yoğun bakım gerekebilir.
Hastalığın tedavisi antibiyotik kullanılarak yapılır. Ağır ve inatçı olgular hastaneye yatırılarak izlenir. Antibiyotik tedavisine 2-3 hafta kadar devam ederiz.

KÜF MANTARI
Küf mantarı, bakımı iyi yapılmayan klimaların nemlendiricilerinde ürer. Klimanın kullanılması ile birlikte hava ile çevreye püskürtülür. Bu havanın solunması ile alınan mantar, bronşlara ve akciğerlere yerleşir. Bu organlarımızda şiddeti kişiye göre değişen alerjik tepkilere neden olur. Alerjik tepki, ani ya da yavaş olarak kendini gösterir.

Her iki halde de nezle, bronşit hatta zatürre ortaya çıkabilir. Ani başlayan şekli 5- 6 saat gibi kısa sürede ortaya çıkar. Bu türde şiddetli öksürük, nefes darlığı, tıkanma ve ateş olur. Yavaş ilerleyen şeklinde ise hapşırma nöbetleri, kırıklık, nefes darlığı iştahsızlık ve zayıflama görülür.

Lejyoner Hastalığı'nın öyküsü
Bu hastalığın tarihi yeni sayılır. Olay, 1976 yılında ABD de Philedelphia kentinde gerçekleşmiştir. Bu kentin Belle Vue Stanford otelinde bir konferans amacıyla toplanan 182 Amerikan Lejyonerinden 32 tanesi aniden hastalanmış ve ölmüştür. Bu olay üzerine yapılan çalışmalar sonucunda hastalığın bir bakteri tarafından oluşturulduğu ortaya konmuştur. Bu bakteriye, Lejyonerlerin anısına 'Legionella Pneumophilla'verilmiştir.

Kimler risklidir?
* Sigara içenler
* Yaşlılar
* Bebekler
* Müzmin Hastalığı olanlar
* Kortizon kullananlar

Kaynak :Dr.Tuncay Filiz