E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Hiçbir bilimsel dayanağı olmayan “karbonhidrat ve proteini ayırmak gerek” tezi, makarnanın sade yenmesini öneriyor. Ancak bu doğru bir bilgi değil...

Hiçbir bilimsel dayanağı olmayan “karbonhidrat ve proteini ayırmak gerek” tezi, makarnanın sade yenmesini öneriyor. Oysa diğer tüm karbonhidratlar gibi makarna da kan şekerini yükseltir ve açlık hissine neden olur. Bunu önlemek için makarnayı kıyma, peynir, yoğurt gibi proteinlerle birlikte yiyebilirsiniz.

Yanlış dikilmiş bir elbiseyi düzeltmek veya yanlış boyanmış bir duvarı yeniden boyamak ya da yanlış tedavibeslenmedeki davranış biçimleri hayatı boş yere zorlaştırıyor. Bunun ötesinde daha iyi beslenmek varken, çok daha sınırlı seçimler yapmak zorunda kalabiliyor bireyler.

Bizde tavsiye mekanizması çok hızlı çalışır, Türkiye’nin en güvenilir ismi olarak Seda Sayan Hanım’ın seçilmesi, her gün televizyonlarda yaptığı tavsiyelerin satış rekorlarına koşması bunun en güzel örneği değil mi? Biz uzmanlar yıllardır birçok besinin iyiliğinden bahsederiz, ama bazı besinler birden bire altın çağına girer. Bilin ki bu patlama, tavsiye ve halk tarafından takip edilen birsinin tavsiyesiyle olmuştur.



Karbonhidrat ve proteini ayırma tezi şimdiye kadarki en meşhur efsanelerden birisidir sanırım. Sokaktan geçenlerin ve diyetle ilgisi olanların yüzde 90’ı size bunun doğruluğundan bahseder. Bu konuda aynı kişiye, “Karbonhidratlar nelerdir”, “Proteinlere beş örnek verebilir misiniz” diye sorarsanız, bu kadar hızlı cevap alamayabilirsiniz. Bu efsane ile ilgili genelde bireyler hemen makarna örneğini verirler, seçilen kelimeler genelde aşağıdaki gibidir.

- “Makarna yerim, ama kıymasız.”

-“Makarna yerim, ama yoğurt eklemem.”

-“Makarna yerim, ama peynirsiz.”

-“Makarna yerim, ama proteinle karıştırmam.”

Oysa yukarıdaki cümlelerin sanıldığının aksine ilk üçü yapılması gereken, son cümle ise yapılmaması gerendir. Kafanız karışmasın, tekrar şöyle izah edeyim. “Makarna karbonhidrattır ve protein ile yenebilir”, yani makarnayı haşlayıp üzerine protein olarak kıyma veya peynir veya tavuk veya yoğurt ekleyebilirsiniz. “Ama o zaman hemen yağa dönüşür” diye içinizden geçiriyorsanız, biraz sabredip lütfen bana kulak vermeye çalışın...

Karbonhidrata protein eklemeli

Karbonhidratlar vücudumuzda glikoz olarak parçalanır ve bağırsaktan bu formda emilirler. Kanda dolaşmaları “kan glikozu” yani “kan şekeri” halinde olur. Tüm karbonhidratlar ekmek, pilav, makarna, meyve, bisküvi vs glikoza döner. Karbonhidratı sürekli yemek, kan şekerinizi sürekli beslemek olur. Yükselen kan şekerini düşürmek ve kandaki şekeri hücrelere götürmek için pankreastan “insülin” hormonu salınır. Bu hormonun aşırı salınması yağlanmaya sebep olabilir, bu yüzden sürekli açlık hissetmemek ve kolay kilo vermek için insülini uyarmamanız gerekir.

Bunun en iyi yollarından biri de karbonhidratın yanına protein eklemektir, yani “karbonhidrat ile protein beraber yenmeli”.

YANLIŞLAR

- Sabah sadece poğaça veya simit yerseniz öğlene daha çok acıkırsınız.

- Acıkınca elma yemek daha fazla acıkmanıza sebep olur.

- Öğlen sadece salata ve tavuk yemek akşam üzeri tatlı isteği duymanıza yol açabilir.

- Sebze ve salata uzun süre tokluk sağlamaz.

- Çikolata tüketince canınız daha fazla tatlı ister.

Sizin de benzer deneyimleriniz olabilir. Bunlardan kurtulmak, uzun süre tokluk hissi duymak, midenizi boş yere sürekli doldurmamak ve kolay kilo vermek istiyorsanız insülin hormonuyla iyi geçinmelisiniz. Bunun için de yapacağınız şey çok basit: Yukarıdaki beslenme tipinde karbonhidrat ve proteini buluşturmak...

DOĞRULAR

- Sabah sadece poğaça (karbonhidrat tek başına yanlış) yanına peynir (Yani PROTEİN) lazım.

- Acıkınca elma (karbonhidrat tek başına yanlış) yanına fındık veya biraz sit veya yoğurt (yani PROTEİN) lazım.

- Öğlen sadece tavuk ve salata (tek başına protein yanlış) yanına 1 dilim ekmek (yani KARBONHİDRAT) lazım.

- Sebze ve salata (tek başına karbonhidrat yanlış) yanına yoğurt veya kıyma (yani PROTEİN) lazım.

- Çikolata (tek başına karbonhidrat yanlış) yanına süt (yani PROTEİN) lazım.

Tabii bu beslenme tipinde hızlı kilo verdiren (kas ve su verdiren desek daha doğru) Atkins diyetini de yıkmış oluyoruz, ama beslenme bilimi yıllardır hep aynı şeyi söylüyor. Değişmeyen kural hep aynı: “dengeli beslenin, hareket edin.” Lütfen kilo kaybederken sağlığınızı kaybetmemek için beslenme hurafeleri ile beslenme biliminin doğrularını ayırt etmeye çalışın.

Diyet ve beslenme uzmanı Dilara Koçak