E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Günün her saati tüketilen fast food ürünler, bazı ufak düzenlemelerle daha sağlıklı olabilir. Tavuklu sandviç yerken kola yerine ayran içerek ve bol meyve tüketerek işe başlayabilirsiniz.

Fast food yaşamımızın her yerine yer etmiş bir yeme sistemi. Ne "Yemeyelim" diyebiliyoruz ne de "Tamam artık bugün yaşamımdan çıkaracağım". Daha önceki yazılarımda da bahsettiğim gibi bu konuyu irdelemek için "Super Size Me" yani "Şişir Beni" adında bir belgesel bile çekildi. Bu belgesel sonrası bazı şeyler değişti. Artık Amerika'da müşteriye "Büyük boy yemek ister misiniz" sorusu sorulamayacak. Bir de menülerin yanına meyve konulması zorunluluğu doğdu... Bu yüzden fast food çılgınlığına karşı sağlıklı yaşamı sürdürebilmek için mücadele etmek gerekiyor. Fast food denilince akla sadece hamburger menüler ve hazır sandviçler geliyor. Ancak bence daha geniş bir anlamı var. Marketten aldığınız hazır meyve suları, cipsler, kurabiyeler, çikolatalar, hazır meyveli yoğurtlar, bisküviler, sokakta satılan simit, ekmek içi döner de fast food yiyeceklerden. Hamburgeri ilk kez 1850 yılında Hamburg'dan Amerika'ya gelen Alman işçilerin tanıttığını biliyor muydunuz? Daha sonra Amerika'da 1950 yılında işletmeye açılan dünyaca ünlü fast food markası yiyecek zinciri haline gelmiştir. 1955'te de "drive in" yani arabaya servis satışlarına başlanmıştı. İleriki yıllarda kadının iş hayatına daha çok girmesi, çalışma saatlerinin uzun olması, öğle yemeği sürelerinin kısalması ile fast food restoranlar her köşe başına yerleşti. Dışarıda yeme kültürünün artması ile 1985'ten itibaren fast food türü, "junk food" yani besin değeri az, kalorisi çok fazla olan yiyeceklerle aynı anlamda kullanılmaya başlandı. Çünkü araştırmalar sağlıksız fast food ile beslenmenin obezite, şeker hastalığı, hipertansiyon ve kalp sağlığının bozulması gibi ciddi hastalıkları tetikleyici bir unsur olduğunu gösterdi. Bunun üzerine beslenme uzmanları, piyasadaki fast food besinlerin kalitelerini araştırmaya başladı ve bu yiyeceklerin "çok yağlı, şekerli ve tuzlu olmasının yanı sıra sağlığa zararlı katkı maddeleri içerdiği" belirlendi. İlk değişiklikler 1986 - 1991 yılları arasında gerçekleşti. Firmalar, beslenme uzmanları ile sağlıksız fast food besinlerini sağlıklı hale getirmenin yollarını tartıştı. Böylece ülkemizde henüz hepsi yaygınlaşmasa da şu ölçütlere uygun değişiklikler planlandı.



1. Hayvansal yağ yerine bitkisel yağ kullanımı artırıldı.

2. Etli sandviçlere tavuklu ve balıklı olanlar eklendi.

3. Ağır salata soslarındaki yağlar azaltıldı.

4. Kolesterolsüz mayonez kullanılmaya başlandı.

5. Tam yağlı ürünler yerine az yağlı ürünler kullanıldı.

6. Yağsız tatlılar sunuldu.

7. Pizzalardaki tuz azaltıldı.

8. Hamburgerdeki yüzde 38 yağ oranı yüzde 15-22'ye indirildi.

9. Salata, meyve ve meyve suları eklendi. Şişmanlığın ciddi bir sorun olmasında fast food tüketiminin etkisi var ancak tek başına bir neden değil. Özellikle şişman bireylere baktığınızda menülerdeki büyük kola ya da büyük sandviçleri tercih ettiklerini görürsünüz. Patates kızartmasının yıllara göre değişen porsiyon boyutu ve enerjilerine baktığımızda korkunç uçurumu fark etmemek elde değil.

Yıl Boy/Kalori
1950 Standart: 210
1970 Küçük: 210 Büyük: 320
1990 Küçük: 210 Büyük: 450 Süper: 540
2000 Küçük: 210 Orta: 450 Büyük: 540 Süper: 610

Dengesiz fast food örnekleri
* Çocuk boy hamburger + patates kızartması + normal kola: 570-840 kalori.
* Çocuk boy cheeseburger + patates kızartması + normal kola: 550-850 kalori.
* Ekmek arası döner ve normal kola: 600-650 kalori. Bu menülerin C ve A vitaminleri ile kalsiyum ve posaları eksik, tuz içeriği yüksektir.

Dengeli beslenme türü
* Bir tavuklu sandviç (domates, yeşil biber, salatalık ve marul ekli) + Bir su bardağı ayran + Bir adet portakal
* Bir etli pide + Bir su bardağı ayran + Bir küçük tabak havuç, lahana, domates salatası
* Yumurtalı sandviç + Bir bardak ayran + Bir domates Değişik besin öğeleri içeren bu menülerin kalorisi 450-550 arasındadır.